Zmiany w Ja w toku psychoterapii

Artykuł poświęcony jest temu, jak proces i efekty psychoterapii mogą być analizowane i rozumiane z punktu widzenia badań nad pojęciem Ja. Na podstawie przeglądu literatury oraz własnego klinicznego doświadczenia autorzy starają się odpowiedzieć na następujące cztery pytania: (1) Na czym polega zmiana w toku psychoterapii w obrazie samego siebie? (2) Co zmienia się w obrazie Ja: struktura czy treść, czy i jedno, i drugie? Jakie są tu mechanizmy zmiany i warunki jej zachodzenia? (3) Jakie skutki dla funkcjonowania klienta przynoszą zmiany w Ja? (4) Czy możliwa jest zmiana w psychoterapii, której nie towarzyszyłaby zmiana w Ja? Aby odpowiedzieć na te pytania, dokonano przeglądu badań empirycznych dotyczących zmian w treści i strukturze Ja. Autorzy prezentują wyniki badań, odnosząc się np. do koncepcji takich, jak przedziałowość (Showers), złożoność Ja (Linville), przedmiotowa samoświadomość (Duval), możliwe Ja (Markus) czy klarowność obrazu Ja (Campbell). Ostatnia część artykułu prezentuje konkluzje dla praktyki. Wśród poruszonych kwestii jest znaczenie budowania pełnego i generalnie pozytywnego obrazu Ja – z tymi negatywnymi elementami, które przyczyniają się do pełnej i trafnej samowiedzy oraz wyznaczają kierunki rozwoju. Zauważono, że zmiana w treści Ja niesie z sobą zmianę w strukturze Ja, a ta ostatnia jest mocniej związana z przystosowaniem i zdrowiem psychicznym niż zmiana w treści Ja. Autorzy podkreślają ochronną rolę pozytywnych przyszłych obrazów Ja oraz zauważają, że warunkiem zdrowia psychicznego i efektywnej samoregulacji jest aktualna i szeroka samowiedza, a zatem psychoterapia z definicji zawiera zmianę w Ja.