Ewolucja działań publicznych służb zatrudnienia w latach 1918-1939 i 1944-1949. Zarys problematyki

Cel – Celem rozważań jest pokazanie (w ujęciu syntetycznym) w jakim kierunku dokonały się zmiany w sferze polityki zatrudnienia po II wojnie światowej, ze szczególnym uwzględnieniem działalności publicznych służb zatrudnienia. Ze względu na szeroką problematykę badawczą rozważania są ograniczone do aspektów prawnych, przeobrażeń organizacyjnych, celów i kierunków działania tych służb – pomija się ich efektywność. Metoda badań – W artykule wykorzystano naukowe metody historyczne: filologiczną i statystyczną. Dokonano analizy tekstów źródłowych proweniencji państwowej: aktów prawnych, źródeł drukowanych (głównie statystycznych), źródeł archiwalnych. Wyniki – Publiczne służby zatrudnienia w Polsce ewoluowały w latach 1918-1949. Zmiany dotyczyły struktury organizacyjnej, podstaw prawnych funkcjonowania oraz zadań. W latach 1918-1939 podstawowymi instytucjami rynku pracy były urzędy pracy. Ich działalność ukierunkowana była na łagodzenie skutków bezrobocia. W latach 1944-1949 politykę zatrudnienia realizowały na szczeblu lokalnym urzędy zatrudnienia. Ich zadaniem było uzyskanie pełnego stanu zatrudnienia i „racjonalne” wykorzystanie siły roboczej.

Purpose – The purpose is to show (in a synthetic way) the direction of the changes in the sphere of the employment policy, with special reference to activities of the public employment services after World War II. Due to the wide range of the research issues, the considerations are limited to legal aspects, organizational transformations, goals and directions of the activity of these services, and omit their effectiveness. Research method – The article uses scientific historical methods: philological and statistical. An analysis of the source texts of state provenance was carried out: legal acts, printed sources (mainly statistical), archival sources. Results – The public employment services in Poland were evolving in the years 1918-1949. The changes concerned the organizational structure, the legal basis for functioning and tasks. In 1918-1939, labour institutions were the basic institutions of the labour market. Their activity was aimed at mitigating the effects of unemployment. In the years 1944-1949, employment policies were implemented at the local level by the employment offices. Their task was to provide full employment and rational use of labour force.