Pomiar zachowań zdrowotnych w okresie późnej dorosłości – Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów

Zachodzące procesy demograficzne skłaniają do analiz stylu życia i jego uwarunkowań wśród osób w wieku późnej dorosłości. W sferze aktywności zdrowotnej seniorów istnieje potrzeba wnikliwej diagnozy – zarówno dla celów opisu, wyjaśniania, jak i przede wszystkim tworzenia programów modyfikacji i promocji zdrowia. W artykule dokonano analizy specyfiki zachowań zdrowotnych osób w wieku senioralnym. Zaprezentowano podstawy teoretyczne i opis Kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów. Narzędzie służy do pomiaru zachowań zdrowotnych osób starszych (od 60 roku życia). Eksploracyjna i konfirmacyjna analiza czynnikowa ujawniła 5-czynnikową strukturę kwestionariusza. Składa się on z 24 pozycji i pozwala na obliczenie ogólnego wskaźnika zachowań zdrowotnych oraz kategorii zachowań, takich jak pozytywne nastawienie do życia, zachowania związane ze zdrowiem fizycznym, dbałość o kondycję umysłową, zachowania związane z profilaktyką i leczeniem oraz zachowania ekologiczne. Im wyższy wynik, tym wyższy poziom zachowań korzystnych dla zdrowia. Ogółem w badaniach mających na celu ustalenie właściwości psychometrycznych Kwestionariusza Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów (KZZ-S) uczestniczyły 522 osoby o zróżnicowanej aktywności i sytuacji życiowej. Narzędzie uzyskało satysfakcjonujące właściwości psychometryczne (α Cronbacha = 0,87 dla całego testu, zaś dla podskal od 0,63 do 0,79; stabilność bezwzględna, ustalona za pomocą testu-retestu, wynosiła 0,88). Uzyskane dane pozwalają uznać Kwestionariusz Zachowań Zdrowotnych dla Seniorów za rzetelne i trafne narzędzie pomiaru.