Samuraj a sprawa europejska

Tekst analizuje pierwotne pochodzenie grafik z Albumu Orbis: japońskich mnichów (t. I) i japońskiego łucznika (t. III). Zapożyczone przez Norwida z Le Japon illustré Aimé Humberta ilustracje są przekształconymi fotografiami autorstwa Felice Beato, przetworzonymi na grafiki drukowane w prasie i książce, a następnie przerysowane lub wycięte przez Norwida i umieszczone w nowym kontekście ilustracyjno-narracyjnym Albumu. To kilkuetapowe zapożyczanie (fotografia–grafika–rysunek) i związane z tym przekształcenia ilustrują nie-bezpośredni charakter przepływu wiedzy między Japonią a Europą w połowie XIX w. Ta wymiana kulturowa była silnie osadzona w kontekście europejskiej, w tym francuskiej, ekspansji kolonialnej w Azji. Umieszczenie przez Norwida ryciny japońskiego łucznika między obrazami z wczesnego europejskiego średniowiecza może sugerować, że stworzył on paralelę między działaniami dynastii karolińskiej względem papiestwa i działaniami pierwszych siogunów rodu Minamoto względem japońskiego dworu cesarskiego, tak jak te ostatnie opisuje A. Humbert.

The article analyses the origins of the pictures in C.K. Norwid’s Album Orbis: Japanese monks from vol. I and a Japanese archer from vol. III. Norwid borrowed the illustrations from Aimé Humbert’s book Le Japon illustré; these illustrations originated as photographs by Felice Beato, transformed first into graphics printed in books and in press articles, and later cut-out or re-drawn by Norwid and placed in an entirely new illustrative and narrative context within his Album. Such multi-stage borrowing (photography-graphic-drawing) required many modifications; this process reflected the indirect and multi-stage transfer of knowledge between Japan and Europe in the 19th century and this knowledge exchange was taking place in the context of European, including French, colonial expansion in Asia. The fact that Norwid placed the Japanese archer among illustrations from early medieval Europe may suggest that he wanted to create a parallel between the actions of the Carolingian dynasty towards the papacy and the actions undertaken by the first Minamoto shoguns with regard to the Japanese emperor, as the latter were described by A. Humbert.