Długo utrzymujące się objawy duszności, kaszlu i zmęczenia po przebyciu COVID-19 – przegląd narracyjny badań epidemiologicznych

Long-COVID (długo utrzymujący się COVID-19) lub post-COVID syndrome (PCS) to dolegliwości związane z infekcją wirusem SARS‑ CoV‑2 utrzymujące się >4 tygodni od wystąpienia pierwszych objawów. Celem niniejszego przeglądu narracyjnego była odpowiedź na pytanie, jaka jest skala występowania 3 często manifestujących się w long-COVID objawów, tj. przewlekłego zmęczenia, duszności i kaszlu, oraz czy takie choroby współistniejące jak cukrzyca i nadciśnienie tętnicze zwiększają ryzyko powikłań po przebytej infekcji SARS‑ CoV‑2. W pracy zastosowano metodę przeglądu narracyjnego. Artykuły dotyczące występowania objawów long-COVID-19 wyszukano w bazie PubMed (31 maja 2021 r.). Wyłączono badania, w których okres obserwacji był <30 dni oraz średnia wieku badanych przekraczała 60. r.ż., oraz te, w których nie podano informacji o zastosowanej metodologii, a w szczególności o sposobie rekrutacji uczestników. Za wysoką częstość występowania cukrzycy przyjęto wartości >10%, a nadciśnienia tętniczego >40%. Za średnią częstość występowania cukrzycy przyjęto wartości <10%, a nadciśnienia tętniczego <40%. Na podstawie powyższych danych można wnioskować, że w okresie >30 dni od wypisu ze szpitala w populacjach obciążonych wysoką częstością cukrzycy i nadciśnienia tętniczego przewlekłe zmęczenie i kaszel występowały częściej niż w pozostałych analizowanych grupach. Najczęściej występującą duszność stwierdzono w populacjach o wysokiej częstości cukrzycy i średniej częstości nadciśnienia tętniczego. Utrzymujące się objawy charakterystyczne dla long-COVID mogą znacząco ograniczać możliwość wykonywania pracy. W tej sytuacji badania kontrolne wykonywane przed powrotem do pracy po długotrwałym zwolnieniu nabierają nowego wymiaru.

”Long-COVID” is described as long-term effects of SARS‑ CoV‑2 infection that last >4 weeks after the acutephase of infection. The aim of this narrative reviews to evaluate the frequency of occurrence of 3 symptoms often observed in Long-COVID, i.e., chronic fatigue, shortness of breath and cough, and whether comorbidities such as diabetes and arterial hypertension increase the risk of complications after a history of SARS‑ CoV‑2 infection. The method of narrative review was used in this paper. PubMed (May 31, 2021) search was performed to retrieve articles concerning the occurrence of long COVID-19 chronic fatigue, dyspnoea and chronic cough. Studies in which the observation period was <30 days and the average age of subjects exceeded 60 years, as well as studies with no information on the methodology used, in particular without the method of recruiting people for the study, were excluded. Populations with a high frequency of diabetes were defined as the prevalence >10%, and in the case of arterial hypertension >40%. The average frequency of diabetes <10%, hypertension 40%. It can be concluded that in the period of >30 days after discharge from the hospital, in populations with a high incidence of diabetes and hypertension, the incidence of chronic fatigue and cough was higher than in the other analyzed groups. Symptoms of dyspnea were most frequently reported in populations with high rates of diabetes, but at the same time in the average percentage of people with arterial hypertension. Persistent symptoms specific to “Long-COVID” can significantly reduce the ability to perform work. In this situation, check-ups performed before returning to work after long-term leave tape on a new dimension.