Szczecin i Berlin – zarys wzajemnych relacji pomiędzy miastami

Autorzy artykułu za główny cel przyjęli ukazanie obecnego kształtu wzajemnych relacji pomiędzy dwoma miastami, które łączyła w przeszłości przynależność państwowa (Republika Weimarska, Rzesza Niemiecka). Zależności te to szeroko rozumiana wymiana gospodarcza i dyfuzja społeczno-kulturowa. Zestawiono ze sobą dwa miasta o różnej pozycji w hierarchii osadniczej i sile oddziaływania. Berlin, znacznie większy ośrodek miejski pełniący funkcje stołeczne wiodącego gospodarczo państwa w Europie, obszar metropolitalny, miasto/region o statucie kraju związkowego, oraz Szczecin (Stettin) niegdyś stolica prowincji Pommern, obecnie województwa zachodniopomorskiego. Miasto o funkcjach portowych, przemysłowych i regionalnych funkcjach administracyjnych oraz rozwijających się usługach. Dla realizacji tego celu posłużono się podejściem retrospekcyjnym, którego zadaniem jest projekcja minionych możliwych do odbudowania w pewnym zakresie ograniczonych współczesnymi uwarunkowaniami więzi obu miast. W obecnej sytuacji geopolitycznej i obecnym klimacie gospodarczym, pomimo że miasta te znajdują się w innych układach osadniczych dwóch państw, ich przynależność państwowa nie powinna stanowić istotnej przeszkody do czerpania wzajemnych korzyści ze swojej relatywnej przestrzennej bliskości (ok. 150 km). Bliskość ma też wymiar polityczny, wynika ze wspólnej przynależności Niemiec i Polski m.in. do Unii Europejskiej i strefy Schengen, wspólnego rynku, tych samych organizacji gospodarczych, społecznych i geostrategicznych (NATO). Na tle zmian politycznych usuwających bariery i skracających drogę w wymiarze politycznym i prawnym do wzmocnienia wzajemnych relacji między miastami wyraźne stały się potrzeby infrastrukturalne pokonujące opór przestrzeni. Nie bez znaczenia są również potrzeby podjęcia obopólnych wysiłków polsko-niemieckich zmierzających do zniesienia barier mentalnych i organizacyjnych w czerpaniu korzyści z bliskości położenia. Motywem wyboru tematyki publikacji były osobiste zainteresowania naukowe autorów, jak również ograniczona liczba publikacji dotycząca omawianego obszaru, zwłaszcza z najnowszego okresu. Artykuł ma charakter deskryptywny, powstał przy wykorzystaniu przeglądu literatury, materiałów prasowych oraz informacji netograficznych. Metodę badawczą zastosowaną w publikacji stanowi analiza danych zastanych i krytyka piśmiennicza oraz elementy analizy porównawczej. Teza badawcza opiera się na stwierdzeniu, że stworzenie warunków do zacieśnienia współpracy Berlina ze Szczecinem daje obu miastom szansę na powstanie wielu wzajemnych korzyści gospodarczych i społecznych.

The main goal the article is the search for mutual relations between two cities, which in the past were united by nationality (Weimar Republic, German Reich), socio-economic and cultural dependence despite their different place in the settlement hierarchy. Berlin (Germany) as a much larger urban centre with broadly understood capital and metropolitan functions, and Szczecin (Stettin), once the capital of the Pommern province and currently of the Zachodniopomorskie Voivodeship, a city with port, service, industrial and administrative functions. To achieve this goal, a retrospective was used, its task is to project the ties between the two cities that can be rebuilt. In the current geopolitical situation and economic climate, despite the fact that these cities are located in different settlement systems of two countries, their nationality should not constitute a significant obstacle to reaping mutual benefits from their relative spatial proximity (about 150 km). This closeness results from the common affiliation of Germany and Poland, among others to the common area of the European Union and the Schengen zone, political, economic, social and geostrategic projects. In addition to political changes that open up and shorten the path to strengthening mutual relations between cities, there are also infrastructural needs that overcome the resistance of space between cities, as well as efforts to remove mental and organisational barriers. The choice of the subject of the publication was based on the personal scientific interests of both authors, as well as a limited amount of literature on the subject, especially from the most recent period.The article was created with the use of book materials, magazines, as well as netographic information. The research method used in the publication is the analysis of existing data and literary criticism. The research thesis is based on the statement that cooperation between Berlin and Szczecin may contribute to many positive socio-economic results. The research results positively verify the thesis.