The Institutional Conditions of the Life of People with Intellectual Disabilities (ID) in a Residential Care Facility

The paper is intended to show a system of institutional care for people with intellectual disabilities, which is characterized by a kind of ambivalence. The whole disquisition is based on two fundamental and dichotomous categories: control and subordination versus autonomy and independence. Each of these categories is connected with one of two perspectives within which a residential care facility can be captured. The first one arises from Goffman’s vision of a total institution, where a unit is presented as an objectified subject of other people’s actions, revealing a situation of isolation and personal dependence. The second perspective presents a model of relationships between the personnel and their charges; it is characterized by an individualistic approach toward the needs of people with disabilities regarding their right to autonomy and self-determination. The confrontation between these two perspectives and areas of issues is discussed in this paper.

Celem artykułu jest ukazanie, charakteryzującego się swoistą ambiwalencją, systemu instytucjonalnej opieki nad osobami z niepełnosprawnością intelektualną w Polsce. Cały wywód opiera się na dwóch zasadniczych i dychotomicznych kategoriach: kontroli i podporządkowaniu versus autonomii i niezależności. Każda z tych kategorii jest powiązana z jedną z dwóch głównych perspektyw postrzegania domu pomocy społecznej. Pierwszą, wywodzącą się z goffmanowskiej wizji instytucji totalnej, w której jednostkę przedstawia się jako uprzedmiotowiony obiekt działań innych osób, demaskując sytuację izolowania i zależności osobistej. Drugą reprezentuje model relacji personelu i podopiecznych, charakteryzujący się indywidualistycznym podejściem do potrzeb osoby niepełnosprawnej, z poszanowaniem jej prawa do autonomii i samostanowienia. Konfrontacja tych dwóch perspektyw i obszarów zagadnień jest przedmiotem rozważań w niniejszym artykule.