W czasie i przestrzeni. Główne idee geologii Leibniza

Wśród licznych dziedzin, którymi zajmował się Leibniz, znalazła się też geologia. Poświęcił jej przede wszystkim pracę Protogaea (pisaną w latach 1690., a wydaną dopiero pośmiertnie, w roku 1749). Wbrew tytułowi Leibniz skupił się w niej nie tyle na przedstawieniu spekulatywnej teorii Ziemi, na wzór np. tej zaproponowanej przez Kartezjusza, lecz na szczegółowych badaniach geologicznych. Badania te doprowadzić miały w przyszłości do dokładnego opisu skorupy ziemskiej i rekonstrukcji jej historii na podstawie świadectw empirycznych, wśród których ważne miejsce zajmowały skamieniałości, rozumiane przez Leibniza w Protogaei już we współczesny sposób, jako szczątki dawnych organizmów. Leibniz-geolog jawi się więc jako empirysta, który na podstawie drobiazgowych badań terenowych tworzył podwaliny pod nowoczesną geologię regionalną i historyczną.