Idea „powrotu do kultury” Arnolda Gehlena

Słynna pochwała natury przez Jana Jakuba Rousseau prezentowała dobrego człowieka naturalnego, naznaczonego zepsuciem przez wpływ społeczeństwa i kultury. Przyjęte zostało założenie, jakoby człowiek naturalny mógł istnieć, a stan przedkulturowy jest w jakiś sposób możliwy. Analizując sytuację współczesnego świata, Arnold Gehlen zauważa, że kultura tak głęboko przeniknęła w życie każdego człowieka, że być może nigdy nie była od niego oddzielona. Jego śmiała teza „powrotu do kultury” przeczy możliwości istnienia jednostek ludzkich bez wielości kontekstów kulturowych. To, co wydaje nam się „naturalne”, jest w rzeczywistości innym rodzajem kultury, który w przeciągu wieków zmienił tylko swój status. Współcześnie coraz wyraźniej dostrzegamy, że jedną „naturę” na inną wymienia się operując konwencjami. Artykuł ma na celu zbadanie problemu kulturowości człowieka i próbę odpowiedzi na pytanie, czy realizacja nawet podstawowych potrzeb człowieka zawsze musi mieć zabarwienie kulturowe. Arnold Gehlen twierdził, że próba określenia ogólnej istoty człowieka jest naiwna. Jak bardzo więc wpływ kultury zmienił nasze postrzeganie świata? W świetle antropologicznej teorii instytucji walka między powrotem do natury a powrotem do kultury nabiera w kontekście współczesności zupełnie nowego znaczenia.