Początki mikroprocesorów – od tajnych zastosowań wojskowych do rewolucji informatycznej

Korzenie współczesnej rewolucji informatycznej spowodowanej wprowadzeniem i rozpowszechnieniem mikrokomputerów w latach osiemdziesiątych XX wieku tkwią głęboko w poprzedniej dekadzie lat siedemdziesiątych. W 1971 r. w Stanach Zjednoczonych wprowadzono na rynek pierwszy mikroprocesor Intel 4004 w formie pojedynczego układu scalonego bazującego na technologii tranzystorów MOS. Ten 4-bitowy1 układ poprzedziło skonstruowanie w latach 1968-70 znacznie doskonalszych, 20-bitowych układów elektronicznych przeznaczonych dla komputera systemu sterowania lotem CADC (ang. Central Air Data Computer) firmy Garrett AiResearch. Komputer ten zbudowano specjalnie dla samolotu myśliwskiego o zmiennej geometrii skrzydeł Grumman F-14 Tomcat. Jednak wszelkie informacje na temat CADC zostały objęte klauzulą tajemnicy wojskowej przez Marynarkę Wojenną Stanów Zjednoczonych – głównego użytkownika samolotów F-14, zdjętej dopiero w 1998 r. i dlatego nie są powszechnie znane i pamiętane. Tymczasem komercyjne mikroprocesory 4-bitowe ustąpiły miejsca kilku typom mikroprocesorów 8-bitowych, z których Zilog Z80 i MOS Technology 6510 umożliwiły na początku lat 1980-tych skonstruowanie pierwszych, powszechnie dostępnych mikrokomputerów domowych: w tym m.in. ZX Spectrum i Commodore C64. Powstałe w tym samym okresie 16-bitowe procesory Intel 8088 (1979 r.) wykorzystano w konstrukcji mikrokomputerów IBM PC, od których rozpoczęła się lawinowa komputeryzacja niemal wszystkich dziedzin działalności współczesnych społeczeństw.

The roots of the modern information revolution caused by the introduction and spread of microcomputers in the 1980s are deeply rooted in the previous decade of the 1970s. In 1971, the US introduced the first Intel 4004 microprocessor in the form of a single integrated circuit based on MOS transistor technology. This 4-bit chip was preceded by the construction of much more perfect 20-bit electronic circuits for the Garrett AiResearch CADC (Central Air Data Computer) flight computer in the years 1968-70. This computer was built specifically for the Grumman F-14 Tomcat variable wing geometry fighter. However, all information about CADC was classified as military secret by the US Navy - the main user of the F-14 aircraft, which was only decommissioned in 1998 and is therefore not widely known and remembered. Meanwhile, commercial 4-bit microprocessors gave way to several types of 8-bit microprocessors, of which the Zilog Z80 and MOS Technology 6510 made it possible in the early 1980s to construct the first, widely available home microcomputers: including ZX Spectrum and Commodore C64. The 16-bit Intel 8088 (1979) processors created in the same period were used in the construction of IBM PC microcomputers, which started the avalanche computerization of almost all areas activities of modern societies.