Choroby odkleszczowe i znaczenie profilaktyki w zapobieganiu zachorowaniom na boreliozę oraz kleszczowe zapalenie mózgu

Zarówno w Europie, jak i w Azji czy Ameryce obserwuje się ciągły wzrost zachorowalności na choroby przenoszone przez kleszcze. Dotyczy to przede wszystkim takich chorób jak: borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu, anaplazmoza granulocytarna oraz babeszjoza. Do zakażenia chorobą odkleszczową najczęściej dochodzi na skutek ukłucia przez kleszcza i wprowadzenia drobnoustrojów wraz ze śliną w czasie ssania krwi. Inną drogą zakażenia może być droga pokarmowa (dotyczy to jedynie kleszczowego zapalenia mózgu). Borelioza oraz kleszczowe zapalenie mózgu to choroby, na które w Polsce zapadalność w ostatnich latach wzrasta, stając się z roku na rok znaczącym problemem epidemiologicznym. Podstawową zasadą profilaktyki chorób odkleszczowych są działania indywidualne zapewniające ochronę osobistą osób narażonych na ukłucie przez kleszcza. Do działań takich należą: stosowanie odpowiedniego ubioru, dokładnie okrywającego całe ciało, stosowanie środków ochronnych (repelentów), kontrola całego ciała, szczepienia ochronne przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, unikanie spożywania surowego mleka i jego przetworów, szybkie i całościowe usunięcie kleszcza z powierzchni ciała, a także umiejętność rozpoznawania początkowych symptomów choroby (np. rumień). Jedynie poprzez podejmowanie takich działań, można skutecznie zahamować wzrost zachorowalności na choroby przenoszone przez kleszcze.

The morbidity rate of tick-borne diseases has been rising steadily in Europe as well as in Asia and America. The group of most frequently contracted diseases include borreliosis, tick-borne encephalitis, granulocytic anaplasmosis, and babesiosis. Tick-borne diseases are usually transmitted by a tick bite during which germs get to the victim’s blood with the tick’s saliva. Another way of transmitting the disease might be by the alimentary system (only in the case of tick-borne encephalitis). Borreliosis and tick-borne encephalitis are the diseases the incidence of which has been increasing in Poland in the last few years making them a serious epidemiological threat. The basic principle of tick-borne diseases prophylaxis is raising awareness among individuals exposed to tick bites, which, in turn, provides these individuals with proper protection. These preventive measures include: wearing proper clothes covering the body completely (long-sleeved tops and trousers tucked into the socks), applying tick repellents, checking the body after potential exposure to ticks, vaccination against tickborne encephalitis, avoiding consuming unpasteurised milk and unpasteurised dairy products, quick and careful removal of the whole tick from the body and the ability to recognize early symptoms of the disease (e.g. skin redness). Only by taking these steps can the increase of tick-borne diseases morbidity be stopped.