Kilka uwag o odpowiedzialności karnej niewolników na gruncie Lex Iulia de adulteriis coercendis

The purpose of this article is to attempt to answer the question whether a slave or female slave were criminally responsible for adultery. The Lex Iulia de adulteriis coercendis promulgated in 18 B.C., belonged to the so-called Augustan marriage legislation, introduced the term adulterium understood as a crime of public law. This law was very widely commented on by Roman jurists. However, the opposite views on the criminal liability of slaves under this statute are noticed in accessible legal sources. In the literature devoted to the Julian Act, this issue has not been sufficiently analyzed.

Celem niniejszego artykułu jest próba udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy niewolnik lub niewolnica ponosili odpowiedzialność karną za adulterium. Uchwalona w 18 r. p.n.e. ustawa Lex Iulia de adulteriis coercendis, należąca do tzw. ustawodawstwa małżeńskiego Augusta, wprowadziła pojęcie adulterium pojmowane jako przestępstwo prawa publicznego. Ustawa ta była bardzo szeroko komentowana przez jurystów rzymskich. Jednakże w dostępnych źródłach prawniczych zauważa się rozbieżne poglądy dotyczące odpowiedzialności karnej niewolników na gruncie tej ustawy. W literaturze poświęconej ustawie julijskiej zagadnienie to nie zostało dostatecznie przeanalizowane.