‘PRIMUM NON NOCERE’. KAZIMIERZ KOLAŃCZYK WOBEC REFORMY STUDIÓW PRAWNICZYCH Z 1975 R.

Od roku 1975 zaczął obowiązywać nowy program studiów prawniczych, który wywodził się z projektu firmowanego przez Jana Baszkiewicza. Zakładał on jako podstawową „zasadę elastyczności”, która miała oznaczać między innymi swobodę wydziałów w kształtowaniu sekwencji przedmiotów w toku studiów. Projekt przewidywał jednak również daleko idące modyfikacje w zakresie przedmiotów, które znalazły się w programie. Jedną z takich zmian była likwidacja prawa rzymskiego w ramach przedmiotów wykładanych na studiach prawniczych. Ta modyfikacja spotkała się ze sprzeciwem środowiska romanistów i historyków prawa. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na kwestię postrzegania tej reformy przez Kazimierza Kolańczyka, jednego z czołowych badaczy prawa rzymskiego w powojennej Polsce. Ten uczony w wystąpieniu podczas posiedzenia Rady Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu w dosadny sposób skrytykował planowaną reformę. Spostrzeżenia tego uczonego, zawarte w nieznanym dotąd szerszemu gronu odbiorców wystąpieniu, stanowią ważne źródło związane z postrzeganiem przez środowisko naukowe reformy studiów wprowadzonej w życie w 1975 r. W opracowaniu przedstawione zostały również założenia tej reformy, a także okoliczności związane z jej przygotowywaniem.

In 1975, a new curriculum for law studies was introduced in Polish universities. It was designed by Jan Baszkiewicz and was based on the principle of flexibility, which meant that law faculties were given a considerable extent of discretion with regard to arranging the sequence of subjects undergraduate students were to take. However, the new curriculum envisaged far-reaching modifications to the subjects on the syllabus. One of these changes was that Roman law was dropped from the syllabus, which met with a considerable amount of protest from the scholars of Roman law and historians of law. This article focuses on the way the reform was seen by Kazimierz Kolańczyk, one of the leading Romanists in postwar Poland. Kolańczyk was highly critical of the prospective reform and voiced his criticism during a sitting of the Council of the Faculty of Law and Administration of the Adam Mickiewicz University in Poznań. His comments in a previously relatively unknown speech are an important source on the way the academic community reacted to the 1975 reform. This article also presents the principles underlying the reform and the circumstances in which it was drafted.