Wieki XVI oraz XVII to dla prawa rzymskiego okres humanizmu. Działający wówczas prawnicy określani byli mianem tak zwanej eleganckiej jurysprudencji. Przedstawicielami tego nurtu w Niderlandach byli: Vinnius (Arnold Vinnius), Hubertus Giphanius, Matthäus Wesenbeck (Wesenbecius), Johannes Voet, Ulrik (Ulricus) Huber oraz Gerard Noodt. Natomiast do grona niemieckich prawników-humanistów zaliczali się, między innymi, Johann Ortwin Westenberg, Oswald Hilliger oraz Georg Frantzke.
W niniejszym artykule zostaną przedstawione ich wypowiedzi na temat societas leonina. Wynika z nich, że wzorem prawa rzymskiego przejęli oni nieważność tego typu umowy. Poza ogólnikowe stwierdzenie o nieważności spółki w przypadku opisanym w D.17,2,29,2 (jeden wspólnik otrzymuje cały zysk wypracowany przez spółkę, drugi partycypuje w całej stracie) nie wychodzą Ulrik Huber, Gerard Noodt oraz Johann Ortwin Westenberg. Podobnie Oswald Hilliger, który jednak na marginesie swoich rozważań przedstawia nowatorski pogląd Antonio Gomeza, zgodnie z którym nie cała umowa (lwiej) spółki miałaby być nieważna, lecz tylko porozumienie co do lwich udziałów. Natomiast dla Vinniusa, Giphaniusa, Wesenbecka oraz Voeta istota spółki zasadzająca się na równych udziałach (D.17,2,29 pr.) może w pewnym zakresie zostać zmieniona wolą stron. Z kolei dla Georga Frantzke w przypadku określanym jako societas leonina, zamiast kontraktu spółki, który nie może wówczas mieć miejsca (ze względu na wyłączenie jednego ze wspólników od udziału w zysku), dochodzi do darowizny, która nie rodzi żadnej skargi.
The 16th and 17th centuries marked the age of humanism in Roman law. The lawyers of the age were referred as the School of elegant jurisprudence. In the Low Countries its chief representatives were Vinnius (Arnold Vinnius), Hubertus Giphanius, Matthäus Wesenbeck (Wesenbecius), Johannes Voet, Ulrik (Ulricus) Huber, and Gerard Noodt; and Johann Ortwin Westenberg, Oswald Hilliger, and Georg Frantzke in Germany.
This article provides an overview of their statements on partnerships of the societas leonina type, showing that, just as in Roman law, they considered such contracts invalid. Ulrik Huber, Gerard Noodt, and Johann Ortwin Westenberg only made a general observation that partnerships like the one described in D. 17,2,29,2 were invalid. Oswald Hilliger held the same view, but he also referred to Antonio Gomez’s innovative remark that not the whole of such a partnership contract would be invalid, but only the lion’s share clause. For Vinnius, Giphanius, Wesenbeck, and Voet, on the other hand, the nature of a partnership based on equal shares (as in D. 17,2,29 pr.) could be changed to a certain extent on the mutual consent of the parties. Georg Frantzke held that a societas leonina was not a partnership at all, because one of the partners had no share in the profit; instead, it involved a donation, which did not give any grounds for a complaint.
