Ewaluacja konstruktywistyczna – zastosowanie, mocne strony i ograniczenia podejścia. Na przykładzie ewaluacji programu Bardzo Młoda Kultura

The paper includes the description of the experience gained during the evaluation of the Very Young Culture program (Bardzo Młoda Kultura – BMK). Very Young Culture is an innovative program whose main goal is to strengthen the organizations operating in the field of cultural education and create trans-sectoral network of entities cooperating in this field. The long term goal was to shape young people’s open attitudes, tolerance and the ability to participate critically in culture. The program’s innovation lies in the way it was managed. The author of the program is prof. Marek Krajewski from the University of Adam Mickiewicz in Poznań. The program had a nationwide range and was carried out at the regional level. The coordinator of the program was the National Center for Culture and the Ministry of Culture and National Heritage. The program operated on three levels - central, regional and local, and each of them provided for the implementation of an evaluation study. This article refers to the regional part of the BMK program carried out in the Lubelskie Voivodeship. The evaluation research used the triangulation of both qualitative and quantitative methods to better capture the value of the program from the perspective of different stakeholders. The method of evaluation based on the theory of the program with the dominance of qualitative methods was used. The evaluation was continuous and was intended as a learning mechanism in the implementation of the program. The problem in the evaluation of the program was the immeasurability of long-term results. For example, it was difficult to express the value of social and cultural capital, which were strengthened as a result of the program. In view of such long-term goals, an evaluation was based on short-term variables, such as the self-assessment of competences acquired by the program participants and the resulting cooperation network. The article will present the best solutions for measuring the results of the program realized in the field of culture and the proposal to measure long-term results based on existing data banks from various social research cases. The studies used a constructivist approach to evaluation. The experience gained allows to formulate conclusions regarding strengths and limitations of this approach. 

Praca zawiera opis doświadczeń uzyskanych podczas ewaluacji programu Bardzo Młoda Kultura (BMK). Bardzo Młoda Kultura to innowacyjny program, którego głównym celem jest wzmocnienie organizacji działających w obszarze edukacji kulturalnej i stworzenie transsektorowej sieci podmiotów współpracujących w tej dziedzinie. Długookresowym celem programu było kształtowanie u młodych ludzi otwartych postaw, tolerancji i umiejętności krytycznego uczestnictwa w kulturze. Innowacja programu polega na sposobie, w jaki był on zarządzany. Autorem programu jest prof. Marek Krajewski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Program miał zasięg ogólnokrajowy i został przeprowadzony na poziomie regionalnym. Koordynatorem programu było Narodowe Centrum Kultury oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Program działał na trzech poziomach: centralnym, regionalnym i lokalnym, i na każdym z nich przewidziano przeprowadzenie badania ewaluacyjnego. Niniejszy artykuł odnosi się do regionalnej części programu BMK przeprowadzonej w województwie lubelskim. W badaniu ewaluacyjnym zastosowano triangulację zarówno metod jakościowych, jak i ilościowych, aby lepiej uchwycić wartość programu z perspektywy różnych zainteresowanych stron. Zastosowano metodę oceny opartą na teorii programu z dominacją metod jakościowych. Ocena była ciągła i miała służyć jako mechanizm uczenia się podczas wdrażania programu. Problemem w ocenie programu była niemożność zmierzenia długoterminowych rezultatów. Na przykład trudno było wyrazić wartość kapitału społecznego i kulturalnego, które były wzmocnione w wyniku programu. W świetle takich długoterminowych celów ocena oparta była na zmiennych krótkoterminowych, takich jak samoocena kompetencji nabytych przez uczestników programu oraz ocena jakości współpracy w ramach powstałej sieci współpracy. W artykule zostaną przedstawione rozwiązania w zakresie mierzenia wyników programu realizowanego w dziedzinie kultury oraz propozycja pomiaru długoterminowych wyników w oparciu o istniejące banki danych z różnych badań społecznych. W badaniach zastosowano konstruktywistyczne podejście do ewaluacji. Zdobyte doświadczenie pozwala na sformułowanie wniosków dotyczących mocnych stron oraz ograniczeń tego podejścia.