The hierarchical Priesthood is a subject of research of the humanities, including the sociology of religion. The hierarchical Priesthood is also a matter of interest for average people, especially for those who believe deeply in God and are religious. In this article I reveal the approach, the attitudes and the critical assessments of Polish youth towards the Priesthood and priests. The population involved in the research are students of selected general and profiled high schools in Kalisz (456) and students of the College of Communication and Management in Poznań from four majors: sociology, pedagogy, IT and management (426). My research was performed twice in 2011, in order to discover the way and scope of secondary school and college students’ attitudes towards the institution of Priesthood and priests in Poland. In the time between those two rounds of research, in Poland there had been some major socio-political and economic changes that affected the position and role of the Catholic Church in the Polish state and its appreciation in the Polish nation. The question is whether those changes affected the attitudes and critical estimates of Polish youth towards the Priesthood and parish priest. This question shall be answered in my article. Generally, the examined group of secondary school students in Kalisz and college students in Poznan have demonstrated positive attitudes towards the Priesthood and the priests are perceived as a factor helping people fulfill their religious and moral duties. This help is provided by priests in various ecclesial environments. In the opinion of these respondents, the hierarchical priesthood is in particular a religious vocation, and at the same time a special work (occupation) that requires from the priests dedication, courage, empathy and faith in God.Students more often add that these priesthood qualities should be demonstrated by candidates for priests. No doubt, young Poles know that some of the priests do not match those requirements and reached Priesthood in an unfair way without a religious vocation. The examined secondary and college students in 78% of cases do not agree with the institution of obligatory celibacy, calling it into question as unfounded and unrealistic. They are convinced that priests should have their own wives and families, just like in other Christian Churches, and at the same time serve people with their religious competence in the Church.. The celibacy and marriage should be, according to their opinion, totally voluntary, contrary to contemporary situation. They say that obligation in such matters can affect the true vocation of priests. Not every priest, as the examined youth state, is prepared to live in celibacy even though he has a religious vocation. So the successful Priesthood is strictly connected with the vocation coming from God and not with celibacy and solitude. A priest who is married and has his own family, in their opinion, can also serve God and people in the structures of the Church. However, the priest should be a very faithful, religious and human (people) loving person. For such priests there should be a place in the Church, the respondents say.
Kapłaństwo hierarchiczne jest przedmiotem badań nauk humanistycznych i społecznych, w tym socjologii religii. Kapłaństwo hierarchiczne jest również przedmiotem zainteresowania zwykłych ludzi, szczególnie tych, którzy wierzą głęboko w Boga i są religijni. W tym artykule ukazuję nastawienie, postawy i krytyczne oceny młodzieży polskiej do kapłaństwa i do księży. Zbiorowość uczestniczącą w badaniach stanowią uczniowie wybranych liceów ogólnokształcących i profilowanych w Kaliszu (456) oraz studenci Wyższej Szkoły Komunikacji i Zarządzania w Poznaniu z czterech kierunków: socjologii, pedagogiki, informatyki i zarządzania (426). Badania te zrealizowałem w 2011 roku, a celem ich było poznanie postaw i ocen licealistów i studentów do kapłaństwa i do księży w Polsce. W okresie badań naukowych w Polsce zaszły istotne zmiany społeczno-polityczne i ekonomiczno-gospodarcze, które miały też wpływ na pozycję, miejsce i rolę Kościoła katolickiego w państwie i na jego akceptację w społeczeństwie. W związku z tym należy zapytać, czy te transformacje ustrojowe wpłynęły też na postawy i oceny młodzieży polskiej wobec kapłaństwa hierarchicznego i księży parafialnych? Na to pytanie odpowiadam w tym artykule, wykorzystując w tym celu wyniki własnych badań socjologicznych. Ogólnie rzecz ujmując, licealiści i studenci objęci badaniami są pozytywnie nastawieni do kapłaństwa, a kapłanów postrzegają jako czynnik pomagających ludziom w wypełnianiu obowiązków religijnych i moralnych. Pomoc tę świadczą kapłani w różnych środowiskach kościelnych. W ocenie tych respondentów, kapłaństwo hierarchiczne jest w szczególności powołaniem religijnym, a zarazem szczególną pracą (zajęciem), która wymaga od księży poświęcenia, odwagi, empatii i wiary w Boga. Studenci częściej dodają, że te cechy kapłańskie powinni przejawiać już kandydaci na kapłanów. Bez wątpienia, młodzi Polacy wiedzą, że niektórzy księża nie mają tych cech i nie potrafią sprostać wymaganiom stanu kapłańskiego. Kapłaństwo osiągnęli oni w niewłaściwy sposób, często bez powołania religijnego. Licealiści i studenci objęci badaniami w dominującej większości (78%) odnieśli się krytycznie do obowiązku celibatu księży parafialnych, kwestionując go jako bezzasadny i nieżyciowy. Oni są przekonani, że księża parafialni powinni mieć własne żony i rodziny, podobnie jak w innych Kościołach chrześcijańskich, a jednocześnie służyć ludziom swoimi kompetencjami religijnymi w Kościele. W ich ocenie, celibat lub małżeństwo powinny być przez księży wybierane całkowicie dobrowolnie i dostępne, co dzisiaj jest jeszcze niemożliwe. Obowiązek celibatu księży, zdaniem tych respondentów, nie ma związku z istotą kapłaństwa i nie jest sprawdzianem ich powołania kapłańskiego. Wręcz przeciwnie, nierzadko uniemożliwia realizację powołania mężczyznom wybierającym kapłaństwo i trwanie w stanie duchownym. Respondenci uważają, że nie każdy ksiądz ma osobiste predyspozycje do życia w celibacie i w samotności, bez własnej rodziny, chociaż odczuwa autentyczne powołanie do kapłaństwa. Kapłaństwo instytucjonalne, w ich przekonaniu, jest ściśle związane z powołaniem Bożym, a nie zależy istotowo od celibatu i samotności księdza. Kapłan żonaty i mający własną rodzinę, ich zdaniem, także może przykładnie służyć Bogu i ludziom w strukturach Kościoła. Jednak musi być człowiekiem głęboko wierzącym i religijnym, oddanym ludziom w swej posłudze, szanującym ich wszystkich jako własnych parafian. Dla takich księży powinno być miejsce w Kościele, twierdzą ci respondenci.
