Kilka uwag dotyczących zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie Kodeksu wyborczego. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20, LEX nr 3045999)

Przekonanie wyborców, że dane głosowanie, w ramach którego są wybierani ich reprezentanci, zostało przeprowadzone prawidłowo i że wybór ten odpowiada woli wyrażonej w akcie głosowania, sprzyja wzrostowi zaufania do państwa i jego aparatu oraz kształtowaniu się społeczeństwa obywatelskiego. Z tego powodu bardzo ważna jest kontrola przebiegu głosowania, przekazana kognicji państwowych organów sądowych. Protest wyborczy jest podstawowym środkiem prawnym zapewniającym sądową kontrolę prawidłowości przeprowadzenia i ważności wyborów. Prawo do jego wniesienia, traktowane jako konstytucyjne prawo podmiotowe, przewidują wszystkie powszechnie obowiązujące regulacje dotyczące wyborów. W niniejszej glosie poruszono problem zachowania terminu do wniesienia protestu wyborczego, składanego przez wyborcę przebywającego za granicą na podstawie regulacji zawartej w Kodeksie wyborczym. Kanwą do rozważań nad przedstawioną kwestią jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 sierpnia 2020 r. (I NSW 5920/20), wydane w związku z przeprowadzeniem wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego. Ponadto autor podjął próbę udzielenia odpowiedzi, czy obecnie obowiązujące rozwiązanie, zawierające odmienną regułę ustalania zachowania terminu do dokonania określonej czynności (wniesienia protestu wyborczego), przewidziane w regulacji szczególnej, jaką jest ustawa z dnia 2 czerwca 2020 r. o szczególnych zasadach organizacji wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r. z możliwością głosowania korespondencyjnego, a także w regulacji ogólnej, czyli w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, zapewnia uprawnionemu wyborcy możliwość rzeczywistego skorzystania z prawa do wniesienia protestu przeciwko ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Convincing the voters that a given voting process to elect their representatives has been conducted correctly and that this election corresponds to the will expressed in the act of voting promotes growing trust in the state and its agencies and is conducive to the shaping of civil society. For this reason, it is very important to check the very voting process, and this verification is the responsibility of state judicial bodies. Electoral protest is the basic legal means of ensuring judicial review of the correctness and validity of elections. The right to file it, considered a constitutional subjective right, is also provided for by all generally applicable regulations on elections. The commentary discusses the issue of adherence to the time limit to file an electoral protest submitted by a voter staying abroad, as regulated by the provisions of the Polish Electoral Code. The decision of the Supreme Court of 31 August 2020 (NSW 5920/20), issued in connection with the holding of the general election for the President of the Republic of Poland announced in 2020 with the possibility of voting by mail, is the basis for the consideration of the issue. The author also attempts to answer whether the currently applicable solution containing a different rule of determining if the time limit for carrying out a specific action (lodging an election protest), as provided for in the special regulation, i.e. the Act of 2 June 2020 on special rules for the holding of general election for the President of the Republic of Poland ordered in 2020 with the possibility of voting by mail, and also the general regulation, i.e. the Act of 5 January 2011 – Electoral Code, provides an eligible voter with a possibility to actually exercise his/her right to file a protest against the validity of the election of the President of the Republic of Poland.