Analiza sezonowości sprzedaży nowych pojazdów w Polsce w latach 2013-2018

Celem artykułu jest omówienie istoty występowania zjawiska sezonowości sprzedaży na polskim rynku motoryzacyjnym. Przedmiotem szczegółowych analiz był kierunek, poziom trendu, wartości odstające oraz rozkład wahań sezonowych w zakresie sprzedaży nowych pojazdów w Polsce w latach 2013-2018. Do dekompozycji szeregów czasowych zastosowano procedury ARIMA-X-12 oraz TRAMO-SEATS. W analizie wykorzystano dane miesięczne od stycznia 2013 r. do października 2018 r., pochodzące z Centralnej Ewidencji Pojazdów, publikowane w miesięcznych raportach Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego. Dane wtórne dotyczyły sprzedaży nowych pojazdów osobowych (dla podmiotów gospodarczych oraz użytkowników indywidualnych), dostawczych, ciężarowych, autobusów, przyczep i naczep oraz motocykli i motorowerów. Z dostępnych raportów i badań wynika, że sprzedaż nowych pojazdów w Polsce wzrastała, z wyjątkiem sprzedaży motocykli i motorowerów. Autorzy wykazali, iż sprzedaż wszystkich pojazdów podlegała wahaniom sezonowym, które związane były z wyprzedażami roczników pojazdów, zamykaniem roku obrachunkowego w przypadku pojazdów użytkowych oraz porami roku (motocykle i motorowery). Autorzy stwierdzają, że wprowadzane zmiany dotyczące rejestracji nowych pojazdów, homologacji oraz norm dotyczących spalania były przyczyną powstawania tzw. szoków na rynku motoryzacyjnym.

The purpose of the article is to discuss the essence of the phenomenon of sales seasonality on the Polish automotive market. The subject of detailed analysis is an attempt to identify the direction, level of the trend, outliers and the distribution of seasonal fluctuations in the sale of new vehicles in Poland in 2013-2018. The ARIMA-X-12 and TRAMO-SEATS procedures were used to decompose time series. The analysis uses monthly data from January 2013 to October 2018, from the Central Register of Vehicles, published in monthly reports of the Polish Automotive Industry Association. Secondary data related to the sale of new passenger vehicles (for business entities and individual users), delivery vans, trucks, buses, trailers and semitrailers as well as motorcycles and mopeds. From the available reports and research shows that sales of new vehicles in Poland increased, with the exception of sales of motorcycles and mopeds. The authors showed that the sale of all vehicles was subject to seasonal fluctuations, which were associated with vehicle sales, closing the accounting year for commercial vehicles and seasons (motorcycles and mopeds. The authors state that the changes introduced regarding the registration of new vehicles, approvals and combustion standards were the cause of the so-called shocks on the automotive market.