Attitudes of Rural Population towards Village and Town as Living Environments

Ważnym składnikiem subiektywnej jakości życia jest stosunek do własnego środowiska zamieszkania - uczuciowy, poznawczy i behawioralny - oraz odniesienie do innych typów środowiska, co skrajnie przejawia się w poczuciu dyskryminacji lub uprzywilejowaniu, bierności lub aktywności itp. W kraju postępującej industrializacji i urbanizacji w tych postawach ludności wiejskiej można spodziewać się silnych, kompleksów środowiskowych i upowszechnionego poczucia krzywdy. Zagadnienia te były przedmiotem badań na 1514-osobowej próbie z 23 wsi w różnych częściach Polski. Potwierdziły się założenia wyjściowe: 1) w świadomości ludzi są wyróżniane i oddzielnie wartościowane trzy aspekty środowiska zamieszkania — materialny, społeczny i kulturowy; 2) porównawcze oceny każdego aspektu środowiska wiejskiego i wielkomiejskiego są dwojakiego rodzaju - ogólne stereotypy wyższości oraz szczegółowe oceny elementów składowych danego aspektu. Badania wykazały, że, Ogólne stereotypy środowiska wiejskiego i wielkomiejskiego są znacznie częściej niekorzystne dla wsi niż szczegółowe oceny składowych elementów środowiska. Im konkretniej i szczegółowiej ludzie oceniają wieś w porównaniu z miastem, w jakimkolwiek aspekcie, tym ocena jej jest bardziej pozytywna. Zarówno w stereotypach, jak i w szczegółowych ocenach, najbardziej niekorzystna jest ocena wsi w sferze kultury, a dalej w sferze materialnych warunków życia, zaś oceny sfery społecznej są najbardziej pozytywne, ale przy znacznym udziale braku poglądów. Wszystkie te postawy są w różnym stopniu zbieżne statystycznie oraz zróżnicowane według kategorii demograficznych, społeczno-zawodowych, ekonomicznych, przestrzennych i innych. W pracy rozwija się i dowodzi powyższe tezy w światłe wskazanego materiału empirycznego.