Fake News as a Barrier in the Process of Communicating Information

Purpose: The main purpose of this study is to present fake news as a barrier to communication, awareness of its existence and perception from the point of view of individual users. On the basis of a literature review concerning the phenomenon of fake news, the aspects connected with the functioning of this type of news in the information space were indicated. The results of the research on the influence of fake news on the process of information transfer and the opinions of users – information recipients – are presented. The results are discussed and summarized in the form of synthetic conclusions. The directions of future research related to this topic are also outlined. Design/methodology/approach: Based on the author’s previous experience related to surveying selected student groups, in order to achieve the adopted research goal, the survey questionnaires were distributed using the CAWI (Computer Associated Web Interview) method. The adopted approach consisted of the following stages: justification of the method of selecting the sample for pilot and main research and informing respondents about the possibility of completing the survey; constructing a prototype of a survey concerning the place and role of fake news in the communication process; substantive verification of survey questions on a randomly selected pilot sample of students; preparing the final form of a quantitative and qualitative survey, testing it and placing it on the servers of the Faculty of Management at the University of Warsaw; conducting surveys among randomly selected student groups as well as the analysis and discussion of the results; drawing conclusions from the obtained results. The method of selecting the test sample was random selection – the first 20 people were selected from those responding to the request for verification of the research survey. After revisions of the test sample, specific class groups were randomly selected from among all student groups to administer the survey in its targeted form. The sample selection itself was one of purposive sampling, determined in part by the random selection of pilot and lab groups. The survey was a pilot study and will be repeated to confirm the results obtained and to refine the conclusions. Findings: On the basis of the survey, the phenomenon of fake news is presented as assessed by the recipients of information in the context of the barrier it poses in the process of its transmission. The results are presented in the following scopes: fake news features; the impact of fake news; the perception of received messages as potentially fake news; recipients’ reaction to fake news; publishing or posting fake news. Each of the above areas is discussed in the body of the paper. The study is summed up by formulating conclusions and outlining directions for further research in this area. Research limitations/implications: A limitation of this study is the fact that the sample selection used a convenient variant; the students were randomly selected for the study from particular groups and belonged to a group of young people. This limitation, however, was intentional, because almost all participants of the study (98%) belonged to the age group of 18–30 years, which is an experienced and active group of internet users in Poland. Another limitation of the study resulting from the sample selected was that the respondents were not diversified socially, professionally or economically. The results of this study cannot be generalized to a larger population. Therefore, further research will be extended to other age, professional and social groups. An attempt will also be made to conduct a study in other geographical locations based on cooperation with friendly academic centers. Originality/value: The presented material is of high cognitive value. It contains the results of the author’s own research – it presents new content, not previously published in the literature on the subject in question. It enriches the literature in that it presents fake news as a barrier occurring in the process of communication and causing disturbances in the process of its transmission. The presented results may also constitute a basis for further research – also by other authors – as well as create a platform for a broader discussion on the phenomenon of fake news.

Cel: przedstawienie wiadomości typu fake news jako bariery w komunikacji, świadomości ich istnienia oraz postrzegania z punktu widzenia użytkowników indywidualnych. Na bazie przeglądu literatury dotyczącej zjawiska fake news wskazano aspekty związane z funkcjonowaniem tego typu wiadomości w przestrzeni informacyjnej. Zaprezentowano wyniki badań wpływu wiadomości typu fake news na proces przekazywania informacji oraz opinie użytkowników – odbiorców informacji. Przedstawione wyniki zostały poddane dyskusji oraz podsumowane w postaci syntetycznych wniosków. Nakreślono także kierunki przyszłych badań związanych z tą tematyką. Metodologia: korzystając z wcześniejszych własnych doświadczeń, wynikających z przeprowadzonych badań ankietowych grup studenckich kwestionariusze rozprowadzono metodą CAWI. Przyjęte podejście składało się z następujących etapów: uzasadnienie sposobu wyboru testowej i docelowej próby badawczej oraz powiadomienie respondentów o możliwości wypełnienia ankiety; skonstruowanie prototypu ankiety na temat miejsca fake news oraz ich roli w procesie komunikacji; weryfikacja merytoryczna pytań ankietowych na losowo wybranej testowej grupie studentów; skonstruowanie ostatecznej postaci ankiety ilościowo-jakościowej, przetestowanie jej oraz umieszczenie na serwerach Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego; przeprowadzenie ankiet wśród wylosowanych grup studenckich oraz analiza i dyskusja wyników; wyciągnięcie wniosków z uzyskanych wyników. Sposób wyboru próby testowej był wyborem losowym – wybrano pierwsze 20 osób z odpowiadających na prośbę o weryfikację ankiety badawczej. Po jej zmianach, wylosowano wśród wszystkich grup studenckich konkretne grupy zajęciowe do przeprowadzenia ankiety w postaci docelowej. Tak więc sam wybór próby należał do grupy celowych, determinowanych częściowo losowym wyborem grupy pilotowej i grup laboratoryjnych. Badanie miało charakter pilotażowy i będzie powtarzane w celu potwierdzenia otrzymanych rezultatów oraz doprecyzowania wniosków. Wyniki: na podstawie przeprowadzonej ankiety przedstawiono zjawisko fake newsów w ocenie odbiorów informacji w kontekście bariery jaką stanowi ono w procesie jej przekazywania. Wyniki zostały zaprezentowane w następujących zakresach: cechy fake newsów; oddziaływanie fake newsów; ocena odbieranych wiadomości pod kątem fake newsów; reakcja odbiorców na fake newsy; publikowanie fake newsów. Każdy z zakresów został w treści opracowania omówiony. Opracowanie zostało podsumowane sformułowaniem wniosków końcowych oraz nakreśleniem kierunków dalszych badań w przedmiotowym zakresie. Ograniczenia/implikacje badawcze: ograniczeniem niniejszego badania jest fakt, że przy doborze próby zastosowano wariant wygodny, studenci byli wybierani do badania losowo z poszczególnych grup, należeli do grupy ludzi młodych. Miało ono jednak charakter celowy, ponieważ prawie wszyscy uczestnicy badania (98%) należeli do grupy wiekowej 18–30 lat, czyli doświadczonej i aktywnej grupy użytkowników Internetu w Polsce. Ograniczeniem badania wynikającym z wybranej próby było także, iż respondenci byli mało zróżnicowani pod względem społecznym zawodowym oraz ekonomicznym. Uzyskanych w rezultacie niniejszych badań wyników nie można więc uogólnić na większą populację. W związku z tym kolejne badania zostaną rozszerzone na inne grupy wiekowe, zawodowe i społeczne. Podjęta zostanie także próba przeprowadzenia badania w innych lokalizacjach geograficznych w oparciu o współpracę z zaprzyjaźnionymi ośrodkami akademickimi. Oryginalność/wartość: zaprezentowany materiał charakteryzuje się dużą wartością poznawczą. Zawiera wyniki autorskiego badania – prezentuje treści nowe, dotychczas niepublikowane w literaturze przedmiotu. Wzbogaca on literaturę przedmiotu w zakresie prezentacji zjawiska fake-news jako bariery występującej w procesie komunikacji oraz powodującej zakłócenia w procesie jej przekazywania. Przedstawione wyniku mogą stanowić także bazę wyjściową do dalszych badań – również przez innych autorów oraz stworzyć płaszczyznę do szerszej dyskusji o zjawisku fake news