Zróżnicowanie społeczne i zachowania wyborcze w wybranych miastach w Polsce

W artykule przedstawiono metacechy zróżnicowania społecznego 65 polskich miast, próbę klasyfikacji miast na podstawie struktur społecznych w 2002 roku oraz relacje między zróżnicowaniem społecznym miast i zachowaniami wyborczymi mieszkańców w wyborach parlamentarnych w 2001 i 2005 roku. Wykorzystano metodę analizy składowych głównych, hierarchiczną analizę skupień oraz analizę regresji i korelacji. Wyróżniono cztery metacechy zróżnicowania społecznego miast (status społeczno-zawodowy, status rodzinny, stopień marginalizacji społecznej, stopień mobilności przestrzennej) oraz 7 klas typologicznych miast. Stwierdzono wpływ metacech zróżnicowania społecznego na zachowania wyborcze ludności miast.

The goal of this study is to define: the major dimensions of social differentiation in the Polish towns in 2002, the classification of towns according to social structure and the relationships between the identified social dimensions and the electoral behaviour of the citizens (the general elections in 2001 and 2005). The study covers 65 Polish enjoying the status of an urban county, except Sopot. The principal component analysis was used as the main method of obtaining basic dimensions of social differentiation in urban centres. The classes of towns were distinguished based on the hierarchical cluster analysis. The relationships between the social characteristic of urban centres and the electoral behaviour of its citizens were measured using the correlation and regression analysis. The four principal components were distinguished: social rank, family status, social deprivation and spatial mobility. The distinguished four principal dimensions of social differentiation in towns served as dimensions for the classification of Polish urban centres. The seven basic classes of towns according to social structure were identified. Some peculiarities have been identified among different classes of towns (size, spatial distribution, administrative functions). The social dimensions affected electoral behaviour of urban dwellers in general elections. They explain 65-70 percent of total variance for the level of turnout and the voting (40-50 percent) for three political parties.