Zróżnicowanie zachowań zdrowotnych młodzieży na tle warunków życia i percepcji środowiska miejsca zamieszkania

Zdrowie stanowi najcenniejszą wartość osobistą i społeczną. W obszarze badań nad zachowaniami zdrowotnymi coraz większe znaczenie nadaje się czynnikom ekonomiczno-społecznym, związanym z zamożnością, pozycją społeczną i kapitałem społecznym. Przypuszcza się, że nierówności społeczne mogą w istotny sposób bezpośrednio lub pośrednio oddziaływać na zdrowie młodzieży i na jej przyszłość. Celem opisanego badania było zidentyfikowanie zależności między zachowaniami sprzyjającymi zdrowiu i ryzykownymi dla zdrowia deklarowanymi przez młodzież a warunkami życia i środowiskiem lokalnym. Przedstawiona analiza opiera się na danych uzyskanych za pomocą badania ankietowego przeprowadzonego na celowej próbie uczniów w 34 szkołach we Wrocławiu. W ocenie zachowań zdrowotnych posłużono się: Międzynarodowym Kwestionariuszem Zachowań Zdrowotnych Młodzieży Szkolnej HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) o potwierdzonej trafności i rzetelności. Zróżnicowanie wybranych zachowań zdrowotnych odniesiono do zasobów materialnych rodziny określonych na podstawie skali FAS (Family Affluence Scale), występowania problemów w środowisku lokalnym, a także subiektywnym poziomie kapitału społecznego w badanym środowisku. Z przeprowadzonych badań wynika, że wrocławska młodzież pochodząca z rodzin o wyższym poziomie zamożności mniej czasu wolnego poświęca na oglądanie telewizji, granie w gry komputerowe czy korzystanie z Internetu. Wyższy poziom zamożności rodziny mierzony na skali FAS nie zawsze był skorelowany z zachowaniami sprzyjającymi zdrowiu. Młodzież z rodzin o najniższym poziomie zamożności najczęściej deklarowała niespożywanie alkoholu. Wysoki postrzegany poziom kapitału społecznego w środowisku lokalnym okazał się istotnie skorelowany z zalecanym poziomem codziennej aktywności fizycznej. Ponadto, im wyższy był postrzegany przez nastoletnich respondentów poziom kapitału społecznego, tym częściej deklarowali oni, że palą papierosy. Stopień nasilenia problemów w środowisku lokalnym nie był istotnie skorelowane z zachowaniami zdrowotnymi.