"Mémoires de deux jeunes mariées": la volonté vs. le libre arbitre

The aim of the following paper is to compare the female protagonists of Honoré de Balzac’s novel that dates back to 1842. The comparison is drawn in the context of two philosophical notions which are in opposition: volonté, understood as intent and desire to achieve goals or realize passions, and liberum arbitrium representing the free will to make conscious personal decisions. Mrs de l’Estorade, alias Renée de Maucombe, is the most conspicuous example of a character, who seems to be driven by social determinism. However, this assumption is paradoxically far from truth because the actions she takes reflect the principles of liberum arbitrium. The epistolary form of the novel complements the analysis of the aforementioned concepts. It allows the women to give vent to their feelings and explain the reasons behind their choices.

Celem artykułu jest porównanie dwóch postaci kobiecych powieści Honoriusza Balzaka z 1842 w kontekście opozycji dwóch pojęć filozoficznych : woli, w rozumieniu chęci czy pragnienia osiągnięcia zamierzonych celów lub spełnienia swoich pasji oraz wolnej woli (liberum arbitrium) w sytuacji świadomego dokonywania wyborów życiowych. W omawianym utworze paradoksalny może wydawać się zwłaszcza przykład pani de l’Estorade alias Renaty de Maucombe, która pozornie wpisuje się w schemat oparty na prawach determinizmu społecznego, w rzeczywistości jednak jej postępowanie odzwierciedla pryncypia kierowania się wolną wolą. Dopełnieniem analizy obydwu pojęć staje się epistolarna forma tekstu, dzięki której bohaterki dają upust swoim odczuciom, argumentując jednocześnie motywacje w dokonywaniu własnych wyborów.