Zmienność struktury wydatków publicznych: analiza porównawcza dla krajów Europy środkowo-wschodniej

W artykule przedstawiono analizę porównawczą zmienności struktury wydatków publicznych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w okresie 1995-2017. W tym celu zbudowano dwa wskaźniki zmienności, jeden odzwierciedlający zmienność struktury wydatków, drugi zaś zmienność poszczególnych kategorii wydatków. Powyższe wskaźniki pozwoliły na weryfikację hipotezy badawczej, że najsilniejsze zmiany struktury wydatków następują w okresach osłabienia gospodarczego i dotyczą szczególnie kategorii wydatkowych mających bezpośredni wpływ na gospodarkę. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej największą zmienność struktury wydatków wykazały kraje o najniższym poziomie wydatków publicznych w relacji do PKB, co potwierdza, że mały budżet wymusza jego racjonalizację. Z kolei największą stabilnością struktury wydatków w badanym okresie wyróżniła się Polska, co można wiązać z najbardziej wyrównanym wzrostem i uniknięciem recesji gospodarczej. Grupą wydatków, która była najbardziej aktywnie kształtowana, zarówno w starych jak i nowych krajach członkowskich UE, były wydatki na sprawy gospodarcze. ‘

The article presents a comparative analysis of the variability of public expenditure structures in Central and East European countries in the period 1995-2017. To measure the volatility, two indicators were proposed: one reflecting the variability of the expenditure structures, and the other reflecting the variability of each expenditure category. The above indicators allowed verification of the research hypothesis that the strongest changes in the structure of public spending occur in periods of economic recession and concern, in particular, expenditure categories having a direct impact on the economy. In the countries of Central and Eastern Europe, the largest variability in expenditure structure was demonstrated by countries with the lowest level of public expenditure in relation to GDP, which confirms that a small budget enforces its rationalization. In turn, the highest stability of the expenditure structure in the analyzed period was found in Poland, which may be associated with its smooth growth and subsequent avoidance of the economic recession. The group of expenditures that was most actively changed, both in the old and new EU member states, were expenditures on economic affairs.