The Society for Polish Applied Art versus the Vienna Workshops – an attempt at comparison. Stylistic analogies in furniture and interior design

Na fali odrodzenia rzemiosł w 1901 r. w Krakowie powstało Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (TPSS), szybko skupiło ono w swoim kręgu najwybitniejszych polskich projektantów. Towarzystwo ze względu na bliskość geograficzną, ale przede wszystkim pokrewne idee i cele możemy zestawić z działalnością Warsztatów Wiedeńskich. Towarzystwo próbowało zaistnieć na wiedeńskiej sce- nie artystycznej poprzez prezentowanie przedmiotów zaprojektowanych przez jego członków na wystawach wiedeńskiej „Secesji”, ich sprzedaż w wiedeńskich sklepach, a także publikację tekstów na temat własnej działalności w czasopiśmie „Hohe Warte”. Analizując prace projektantów mebli związanych z TPSS, możemy wskazać trzy tendencje: inspiracje sztuką ludową, zwrot ku stylom dawnym, a także skłonność do upraszczania sprzętów i nadawania im minimalistycznej formy, pozbawionej ornamentyki. Zazwyczaj na pierwszy plan wysuwany jest nurt związany ze sztuką ludową, wiążący się z poszukiwaniem stylu narodowego. Jednakże najbardziej innowacyjne projekty możemy odnaleźć w trzeciej grupie. Właśnie te prace polskich projektantów możemy porównać z dziełami artystów związa- nych z Warsztatami Wiedeńskimi. W nurt purystycznej geometryzacji, który dominował w pierwszych latach działalności Warsztatów, wpasowują się projekty Stanisława Wyspiańskiego, Edwarda Trojanowskiego i Karola Tichego. Również kolejna faza stylowa, którą prezentowało młodsze pokolenie członków Warsztatów, czyli skłonność do dekoracyjności i eksperymentowania ze stylami dawnymi, znajduje odbicie w polskim meblarstwie, czego przykładem są projekty Karola Frycza i Henryka Uziembły.