Corpus Rubenianum versus Rembrandt Research Project. Two approaches to a catalogue raisonné

Artykuł ma na celu omówienie historii dwóch monumentalnych katalogów raisonné Rembrandta i Rubensa, opublikowanych przez Stichting Foundation Rembrandt Research Project i Corpus Rubenianum Ludwig Burchard, oraz porównanie ich metodologii i wyników. Oba projekty przekroczyły pierwotne terminy o dziesiątki lat i oba są nadal niedokończone. Przez prawie pięćdziesiąt lat badań podej- ście R RP do tematu atrybucji zmieniło się radykalnie, ale metody badawcze CRLB pozostały bez zmian. Rembrandt Research Project od początku koncentruje się na kwestiach autentyczności i atrybucji, z naciskiem położonym na badania technologiczne obrazów. Pod kierunkiem E. Van de Weteringa katalogowanie dzieł stało się mniej restrykcyjne i opiera się na studiach nad warsztatem i techniką malarską artysty oraz na źródłach literackich. Corpus Rubenianum bazuje na tradycyjnych metodach historycznych i ikonograficznych zainicjowanych przez Roosesa i Burcharda, zaniedbując sprawy znawstwa i badania technologiczne. Podczas pierwszej fazy projektu RRP odpisało wiele obrazów Rembrandta, ale pod kierunkiem Van de Weteringa 70 obrazów na nowo przypisano artyście. Corpus Rubenia- num nadal kataloguje wszystkie dzieła Rubensa uznane przez Burcharda w 1. połowie XX w. za autentyczne, zbyt rzadko weryfikując i kwestionując dawne atrybucje. Cały format katalogu raisonné jest dziś poddawany krytyce. Pomimo ogromnych dokonań obu projek- tów w badaniach nad twórczością Rembrandta i Rubensa poziom zaufania do współczesnego znawstwa jest nadal zaskakująco niski.