Stefan Wyszyński i Józef Tischner – ukryty dialog o najważniejszych polskich sprawach

Stefan Wyszyński i Józef Tischner to dwaj wybitni przedstawiciele polskiej myśli katolickiej dwudziestego wieku. Działali na różnych polach. Wyszyński jako Prymas Polski niósł ciężar odpowiedzialności za losy całego polskiego Kościoła w wyjątkowo trudnych dla niego czasach programowej ateizacji i dominacji antykościelnej propagandy, dlatego rozwijał w sobie cnoty męża stanu i myślał w kategoriach ogólnonarodowej strategii ewangelizacyjnej. Tischner działał przede wszystkim w dwóch obszarach: jako filozof i jako duszpasterz, a jego kompetencje i zainteresowania dotyczyły filozofii, która „rodzi się z bólu”, chce ten ból wyrażać i próbuje mu zaradzać. Swój głęboki i oryginalny zmysł filozoficzny wykorzystywał w codziennej pracy duszpasterskiej, co przynosiło imponujące efekty. Pomimo owej różnicy zakresu i stylu działania, obaj wywarli ogromny wpływ na duchowy i intelektualny kształt polskiego katolicyzmu. Choć nigdy nie spotkali się osobiście i nie mieli okazji współpracować ze sobą, można stwierdzić, że ich praca wychowawcza i intelektualna wytworzyła swego rodzaju „ukryty dialog” w polskiej przestrzeni publicznej. Najważniejsze płaszczyzny i owoce owego dialogu przedstawia niniejszy artykuł.

Stefan Wyszyński and Józef Tischner are two outstanding representatives of the Polish Catholic thought in the twentieth century. They were active in various fields. As the Primate of Poland, Wyszyński carried the burden of responsibility for the fate of the entire Polish Church in exceptionally difficult times of programmatic process of atheization and domination of anti-church propaganda, which is why he developed the virtues of a statesman and thought in terms of a national evangelization strategy. Tischner worked primarily in two areas: as a philosopher and as a priest, and his expertise and interests were related to philosophy, which is „born of pain”, wants to express that pain and tries to remedy it. He applied his deep and original philosophical sense to his daily pastoral work, with impressive results. Despite this difference in scope and style, they both exerted an enormous influence on the spiritual and intellectual shape of Polish Catholicism. Although they never met in person or had the opportunity to work together, it can be said that their educational and intellectual work created a kind of „hidden dialogue” in the Polish public space. The most important aspects and fruits of that dialogue are presented in this article.