Odpowiedzialność jako element profesjonalnych kompetencji nauczyciela w zakresie ewaluacji pracy edukacyjnej

Złożoność roli zawodowej nauczyciela-wychowawcy oraz jej uwikłanie w wielość związków z warunkami życia podmiotów edukacji warunkami wypełniania zadań zawodowych rodzi szczególne wymagania wobec osób wykonujących ten zawód. Zróżnicowanie płaszczyzn i kontekstów funkcjonowania nauczyciela w połączeniu z dynamiką zdarzeń w toku pełnienia przez niego roli zawodowej zwraca uwagę na wielowymiarowość dyspozycji, które warunkują odpowiedzialną realizację spoczywających na nim obowiązków. Jednym z rodzajów zawodowych kompetencji nauczyciela są jego kompetencje ewaluacyjne. Przez ewaluacyjne pole aktywności zawodowej nauczyciela należy rozumieć obszar wyznaczający zakres uczestnictwa nauczyciela w szeroko ujmowanym procesie ewaluacyjnym, który zawiera nie tylko procedury projektowania przedmiotu ewaluacji i metodologię działań badawczych, ale implikuje szerzej pojęty system oddziaływań społecznych pomiędzy uczestnikami procesu we wszystkich jego fazach. Ewaluacja to zawsze proces diagnostyczno-oceniający, zawierający w sobie elementy pomiaru, osądu i decyzji. Stąd też w tekście zostały podjęte i rozwinięte wątki odpowiedzialności jako elementu profesjonalnych kompetencji nauczyciela w zakresie ewaluacji pracy edukacyjnej (w aspekcie treści i egzekutorów odpowiedzialności nauczycielskiej).

The complexity of the professional role of the teacher-educator and his or her engagement in a multitude of relationships with subjects of education and the conditions of their occupational tasks present special requirements for people practicing this profession. Moreover, the variety of space and contexts in which a teacher operates combined with the rapidly changing occupational environment demand versatile skills to perform teacher’s duties in a responsible manner. Evaluation is one of occupational competences of a teacher. The area of evaluation of a professional teacher determines teacher’s participation in the evaluation process, a process that comprises not only procedures for designing of the evaluation object and examination methodology, but also implies a broad system of social interactions between participants of the process at all stages. Evaluation is always a diagnostic and assessment process which encompasses elements of measurement, judgement and decision-making. Therefore, the article discusses and elaborates on the responsibleness as an element of professional competences of a teacher as regards the evaluation of teaching (from point of view of content and executors of teacher’s responsibleness).