Dochodowość produkcji owczarskiej na obszarach górskich – analiza modelowa

W opracowaniu podjęto ważny dla doradztwa problem dochodowości produkcji, który odniesiono do produkcji owczarskiej prowadzonej w warunkach górskich. Przeprowadzono analizę i ocenę dochodowości trzech modelowych gospodarstw rolnych różniących się organizacją produkcji owczarskiej i co za tym idzie uzyskujących różny poziom i odmienną strukturę produkcji nalnej. Założono, że rozpatrywane trzy modele gospodarstw są adekwatne do obszarów górskich i południowej Polski. Model pierwszy reprezentowało gospodarstwo utrzymujące 40 owiec – matek i dwie krowy, które posiada 11,5 ha ziemi rolniczej przeznaczonej na produkcję pasz dla całorocznie utrzymywanych zwierząt. W gospodarstwie tym produkowane są jagnięta lekkie i oscypki. W modelowym gospodarstwie nr 2, 40 sztuk owiec matek utrzymywane jest na powierzchni 5,3 ha, jagnięta lekkie są sprzedawane na rzeź a owce – matki oddawane na sezon letni do wypasu. Podobne założenia poczyniono dla gospodarstwa trzeciego: 100 sztuk owiec matek, produkcja 150 sztuk jagniąt ciężkich, a łączna powierzchnia gospodarstwa wynosi 27,1 ha. Przeprowadzona ocena ekonomiczna trzech modeli drobnostadnego chowu owiec w górach wskazuje na ogólnie niską opłacalność produkcji. Dodatni dochód rolniczy (bez środków publicznych) generuje tylko gospodarstwo modelowe sprzedające jagnięta lekkie i produkujące oscypki. Zarówno gospodarstwa oddające owce na wypas jak też i produkujące jagnięta ciężkie osiągają ujemny dochód rolniczy. Wielkość i struktura środków pozyskiwanych w ramach WPR sprawia, że dochód rolniczy powiększony o dopłaty jest jednak dodatni. W sytuacji pełnego korzystania z różnych form płatności gospodarstwo największe obszarowo (model III) generuje dochód ponadparytetowy.

This analysis touches upon the problem of profitability in production, which has been related to sheep production carried out in mountainous conditions. The profitability of three model farms, which focus on sheep production for three different technologies, has been both analyzed and evaluated. By conducting their production for three different technologies, these farms gain diverse level of and structure of their final production. It has been established that the discussed models of farms are adequate to both mountainous areas and Southern Poland. The first model represents a farm with 40 ewes and 2 cows. This farm covers the area of 11,5 ha of arable land aimed at the production of feedstuff for animals fed all year round. The production in this farms is based on lambs and the so-called oscypek (smoked ewe’s milk cheese made in the Tatra Mountains). In contrast, the second model describes a farm, which covers the area of 5,3 ha, with 40 ewes and 1 cow. In this farm light lambs are sold for cutting, whereas ewes are put out to pasture during the summer season. The third farm covers the area of 27,1 ha with 100 ewes and 150 heavy lambs. The results of economic evaluation of the presented models of sheep breeding in mountains show low profitability of production. Only the first farm, which sells light lambs and produces oscypek, shows positive agricultural income. Negative agricultural income is achieved by farms that either put their sheep out to pasture or produce heavy lambs. The structure as well as the size of transfers acquired from the CAP show that the agricultural income, increased by extra money, is positive. The third-farm model, which is the largest and takes advantage of various payment forms, generates the highest income.