Waluty cyfrowe banku centralnego w kontekście ryzyka dezintermediacji sektora bankowego

Celem artykułu jest zweryfikowanie prawdziwości tezy o dezintermediacji banków jako konsekwencji wprowadzenia waluty cyfrowej banku centralnego (CBDC), a także ustalenie, jak można programować wpływ CBDC na dezintermediację banków. Analiza wskazuje, że niezależnie od przyjętej koncepcji badawczej i kształtu sektora finansowego ryzyko strukturalnej dezintermediacji banków jest zawsze obecne. Dotychczasowe badania w tym zakresie zawierają często odmienne rekomendacje i wymagają pogłębienia lub ostrożnej interpretacji. Jednocześnie widmo dezintermediacji może zostać oddalone poprzez zastosowanie instrumentów ilościowych regulujących wysokość lub wprowadzających progi w oprocentowania CBDC, ograniczających wielkość transakcji, a także wprowadzających limity wysokości środków gromadzonych przez poszczególnych użytkowników walut cyfrowych. Z perspektywy celów, jakie stawia się przed CBDC, najbardziej pożądane wydają się dostosowania w zakresie polityki monetarnej, tj. uzupełnianie utraconych depozytów bankowych finansowaniem hurtowym dostarczanym przez bank centralny (np. w formie TLTRO).

The aim of the article is to verify the validity of the thesis on the disintermediation of banks as a consequence of introducing the Central Bank Digital Currency (CBDC) and to determine how the impact of the CBDC on bank disintermediation can be programmed. The analysis indicates that regardless of the adopted research concept and the shape of the financial sector, the risk of structural bank disintermediation is always present. Previous studies in this area have often provided different recommendations and require further exploration or cautious interpretation. At the same time, the spectre of disintermediation can be mitigated by using quantitative instruments that regulate the interest rates on the CBDC, imposing transaction size limits, and setting limits on the amount of funds held by individual users of digital currencies. From the perspective of the objectives set for the CBDC, adjustments in monetary policy such as replenishing lost bank deposits with wholesale funding provided by the central bank (e.g. through programmes like TLTRO) may be more appropriate.