Metodyka regulacji intensywności zabudowy w ujęciu historycznym - zarys problematyki

Artykuł podejmuje problematykę ewolucji metodyki kształtowania intensywności zabudowy jako jednego z najważniejszych narzędzi planowania rozwoju urbanistycznego. Jego zasadniczym celem jest przedstawienie w ujęciu historycznym i klasyfikacja sposobów regulacji występujących w prawie budowlanym oraz przepisach urbanistycznych, tak aby mogły być one świadomie stosowane we współczesnej praktyce legislacyjnej. Dla potrzeb badań poddano analizie wybrane akty prawne, które są fundamentalne z punktu widzenia historii architektury i urbanistyki. Począwszy od prawa rzymskiego poprzez statuty miast średniowiecznych oraz ustawy nowożytne artykuł omawia źródła i przyczyny regulacji oraz zmieniające się sposoby kontrolowania zabudowy. Dwie najważniejsze składowe, które mają wpływ na stopień wykorzystania terenu, to dozwolona wysokość i powierzchnia zabudowy. Mogą być kształtowane poprzez ustalenie wartości bezwzględnych (jednostki długości lub powierzchni, ilość kondygnacji) lub jako parametr względny będący funkcją dodatkowych czynników, takich jak np. szerokość ulicy lub odległość od granicy działki. Ewolucja prawa budowlanego zmierzała w kierunku łącznego stosowania wymienionych metod.

The article deals with the issue of the evolution of the methodology of regulating the building density, which is one of the most important tools of urban planning. Its main goal is to present and to classify the historical methods of control occurring in the construction law and town planning regulations, so that they can be consciously applied in contemporary legislative practice. For the purposes of the research, selected legal acts, which are fundamental from the point of view of the history of architecture and urban planning, were analyzed. Beginning with Roman law, through the statutes of medieval cities and modern codes, the article discusses the sources and causes of regulation and the ways of control. The two most important components/methods that influence the degree of density are height limits and the buildable area ratio. The analysis of the evolution of construction law proved that it was aimed at a combined application of the above-mentioned methods.