Nanoplankton wapienny i okrzemki środkowego miocenu w rejonie Buska i Kazimierzy Wielkiej (północna część zapadliska przedkarpackiego)

Na podstawie wyników szczegółowej analizy zespołów nanoplanktonu wapiennego występującego w profilach badawczych otworów wiertniczych wykonanych w rejonie Buska, w północnej części zapadliska przedkarpackiego, określono pozycję stratygraficzną przewierconych sekwencji osadowych. W profilu otworu wiertniczego Busko (Młyny) PIG-1 iły margliste górnej części formacji skawińskiej zaliczono do poziomu nanoplanktonowego NN5 Sphenolithus heteromorphus odpowiadającego środkowemu badenowi Paratetydy i górnemu langowi/ dolnemu serrawalowi w prowincji medyterańskiej. Serie z ewaporatami (przeławicenia gipsów i iłów), wyróżnione jako formacja krzyżanowicka, oraz osady ilaste formacji z Machowa reprezentują poziom nanoplanktonowy NN6 Discoaster exilis. Przez analogię do innych basenów Paratetydy Środkowej granicę pięter badeńskiego i sarmackiego w profilu tego otworu wskazano bezpośrednio poniżej 20-metrowej miąższości sekwencji zawierającej skały bogate w okrzemki. W zespołach nanoplanktonu wapiennego dolny sarmat wyznacza pojawienie się gatunków Rhabdosphaera poculi Bóna et Kernerne i Rhabdosphaera procera Martini. W profilu otworu wiertniczego Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1, w osadach formacji z Machowa, wyróżniono poziom nanoplanktonowy NN6 Discoaster exilis. Masowy rozwój okrzemek udokumentowany w profilu otworu wiertniczego Busko (Młyny) PIG-1 świadczy o położeniu tego obszaru w pobliżu ujścia większej rzeki dostarczającej związki azotu, fosforu oraz krzemionkę. Zachowanie delikatnych frustul okrzemek było możliwe dzięki szybkiej sedymentacji osadów klastycznych w nadkładzie skał bogatych w okrzemki.

The results of detailed analysis of calcareous nannoplankton in Miocene deposits from the northern part of the Carpathian Foredeep enabled stratigraphic conclusions. Marly clays of the uppermost part of the Skawina Formation in the Busko (Młyny) PIG-1 borehole section are correlated with the NN5 Sphenolithus heteromorphus Zone that corresponds with the Middle Badenian in the Paratethys and the upper Langhian/ Lower Serravalian in the Mediterranean region. The Krzyżanowice Formation, which includes evaporites (gypsum and clay intercalations), and the Machów Formation represent the NN6 Discoaster exilis Zone. By a comparison with other Paratethyan basins, the Badenian/ Sarmatian boundary is proposed just below a 20-metres thick set of diatomaceous siltstone layers. Among the calcareous nannofossil species, the appearance of Rhabdosphaera poculi Bóna et Kernerne and Rhabdosphaera procera Martini may point to the Lower Sarmatian transgression. Clayey sequences of the Machów Formation in the Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 borehole correspond with the NN6 Discoaster exilis Zone. Abundance of diatom floras observed in the Busko (Młyny) PIG-1 borehole suggests a proximity of a river mouth that supplied water with nitrates, phosphates and silica. Preservation of delicate siliceous diatom frustules was possible due to rapid deposition of clastic sediments above diatomaceous siltstone.