Piotr Potocki, wojewoda bracławski — Hektor kamieniecki

Syn hetmana koronnego Mikołaja Potockiego, po ojcu starosta kamieniecki, przed 1648 rokiem odznaczył się w batalii pod Kumejkami (1637) oraz Ochmatowem (1644), dowodząc rotą kozacką swego ojca. Od 1643 roku jako starosta kamieniecki odpowiadał za bezpieczeństwo Kamieńca Podolskiego, co miało szczególne znaczenie w czasie powstania Bohdana Chmielnickiego. W związku z przebywaniem w murach twierdzy nawet po otrzymaniu urzędu wojewody bracławskiego (1651) Piotr Potocki rzadko pojawiał się na sejmach walnych. Kilkakrotnie odpierał ataki wojsk kozacko-tatarskich próbujących zdobyć Kamieniec; uczestniczył w wyprawie białocerkiewskiej (1651) oraz żwanieckiej (1653) na czele pułku jazdy. W trakcie powstań kozackich odpowiadał za organizację wywiadu płytkiego, przekazując istotne informacje o siłach kozacko-tatarskich m.in. od hospodara mołdawskiego Bazylego Lupula. Brał udział w wyprawie wojsk koronnych (wiosna 1654) na Ukrainie w związku z poddaniem się B. Chmielnickiego Moskwie. W 1655 roku okazał się oddanym stronnikiem Jana Kazimierza, utrzymując w wierności wobec monarchy Kamieniec i podległe mu siły. Za zasługi wojenne, jako obrońca Podola i twierdzy kamienieckiej, był zalecany przez szlachtę ruską na wielu sejmikach do nagrody.

Being a son of the Crown Hetman Mikołaj Potocki, and having inherited the title of the starosta of Kamieniec, Piotr Potocki distinguished himself before 1648 in battles at Kumejki (1637) and Ochmatów (1644), leading the charges of his father’s Cossack unit (rota). From 1643 on, as the starosta of Kamieniec, he was responsible for security of Kamieniec Podolski (a fortress), which proved especially significant during the Chmielnicki Uprising. Since he resided in the fortress also after he had taken office as the voivode of Bracław (1651), rarely did he appear in the General Sejm. Several times he repelled the attacks of Cossack-Tatar armies trying to seized Kamieniec; he participated in the Biała Cerkiew (1651) and Żwaniec campaigns (1653), leading a cavalry regiment. During the Cossack uprisings, he was in charge of organising the net of overt “intelligencers” (early intelligence agents) who would pass information of essence to Vasile Lupu, the voivode (hospodar) of Moldavia. He partook in another Ukraine campaign of the Polish Crown army (in the spring of 1654) resulting from B. Chmielnicki’s surrender in Moscow. In 1655, he appeared to be a faithful supporter of Jan Kazimierz, by guaranteeing the perpetuation of his influence in Kamieniec along with the military forces in his command. In order to acknowledge his military merits, as a defender of Podole and the Kamieniec fortress, the Ruthenian nobility recommended him to be awarded during dietines.