Sytuacja na rynku pracy a absencja chorobowa: ujęcie koniunkturalne i sezonowe

Przedmiot badań: Przedmiotem badania jest absencja chorobowa, która poza stanem zdrowia kształtuje się również pod wpływem innych czynników indywidualnych oraz kontekstualnych, w tym także pod wpływem sytuacji na rynku pracy. Cel badawczy: Celem artykułu jest przedstawienie, w jaki sposób zmiana poziomu bezrobocia wpływa na zachowania absencyjne pracowników w Polsce. Skupiono się na podwójnej perspektywie czasowej: długookresowej, uwzględniającej fluktuację koniunkturalną, oraz średniookresowej, uwzględniającej fluktuację sezonową. Metoda badawcza: W toku prac badawczych przeprowadzono analizę danych statystycznych pochodzących z dwóch źródeł: informacje na temat absencji chorobowej zostały pozyskane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast informacje na temat bezrobocia zostały pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego. Wyniki: Na podstawie uzyskanych wyników udało się potwierdzić wpływ bezrobocia koniunkturalnego na zachowania absencyjne w Polsce, a także zgromadzić kilka przesłanek mogących pośrednio świadczyć o wpływie bezrobocia sezonowego. Ustalono ponadto, że w przypadku fluktuacji sezonowej nie sprawdzają się prawidłowości, które wcześniej zostały potwierdzone dla fluktuacji koniunkturalnej. Po pierwsze, odwrotny jest kierunek zachodzących zmian. O ile w cyklu koniunkturalnym, wraz ze wzrostem bezrobocia, poziom absencji maleje, to w cyklu sezonowym odwrotnie – rośnie. Po drugie, odmienna jest zmiana struktury absencji. O ile w cyklu koniunkturalnym wraz ze wzrostem bezrobocia udział krótkoterminowych zwolnień maleje, to w cyklu sezonowym odwrotnie – rośnie.

Background: The subject of the research is sickness absence which, apart from a person’s health, is also shaped by other individual and contextual factors, including the situation on the labor market. Research purpose: The aim of the article is to present how the changeability of the unemployment rate affects the absenteeism behavior of employees in Poland. We focus on two time perspectives: long-term, taking into consideration cyclical fluctuations, and medium-term, taking into consideration seasonal fluctuations. Methods: Statistical analyses were combined using data from two sources: information on sickness absence was obtained from the Social Insurance Institution (ZUS), and information on the unemployment rate was obtained from the Central Statistical Office (GUS). Conclusions: Based on the results, it was possible to confirm the impact of cyclical unemployment on absenteeism behavior in Poland and also to determine several premises that may indirectly prove the impact of seasonal unemployment. We also found that in the case of seasonal fluctuations, the regularities that were previously confirmed for cyclical fluctuation do not work. First, the direction of the changes is reversed. While under the business cycle, sickness absence decreases as unemployment decreases, in the seasonal cycle, the opposite is true – it increases. Second, the change in the structure of absenteeism is different. While under the business cycle, the share of short-term layoffs decreases as unemployment increases, in the seasonal cycle, the opposite happens – it increases.