Kompozycja urbanistyczna osiedli mieszkaniowych z 2 połowy XX wieku jako wartość zagrożona

Osiedla mieszkaniowe 2 połowy XX wieku niosą w sobie znaczący potencjał wynikający z ich całościowego założenia urbanistycznego, którego podwalinę stanowiła myśl modernistyczna. Układ urbanistyczny wraz z zasadami kompozycji w dużym stopniu stanowią o ich charakterze i tożsamości, a także decydują o sposobie funkcjonowania. Celem artykułu jest omówienie uwarunkowań przeobrażeń takich osiedli oraz zagrożeń dewastacji ich układów urbanistycznych, jakie te przekształcenia za sobą pociągają. Dokonano tego poprzez odniesienie się do wybranych osiedli krakowskich. Przedstawiono również dobre praktyki na przykładzie osiedli niemieckich, w których przeobrażenia te są skutkiem kompleksowego i całościowego podejścia prowadzącego do wydobycia i wzmocnienia walorów osiedli, a eliminacji elementów, które stanowiły o ich słabości. W pracy zastosowano metodę krytyczną i porównawczą prowadzącą do wyników badań stanowiących treść niniejszego artykułu.

Housing estates from the second half of the twentieth century carry a significant potential resulting from their comprehensive urban layout, the foundation of which was constituted by the modernist thought. The urban layout along with the principles of composition to a great extent constitute their character and identity, as well as decide about the way they function. The objective of this paper is to discuss the conditions of transformations of such housing estates and threats of devastation of their urban layouts such transformations entail. This goal was reached by focusing on selected housing estates in Krakow. The paper also presents good practices upon the example of German housing estates, where such transformations constitute an effect of a comprehensive and holistic approach leading to bringing out and enhancing the values of housing estates on one hand and eliminating elements which constituted their weakness on the other. The study applies a critical and comparative method, leading to the results which constitute the subject matter of this paper.