Dogłębny ból istnienia, „zawsze zima i nigdy Gwiazdki” – język emocji w obliczu depresji. Psycholingwistyczna analiza wybranych dzieł Edwarda Stachury

This article is devoted to the issue of different aspects of depression. The introduction presents a relationship between depression and overwhelming pain of existence, sadness, and mental suffering. It was shown how depression is perceived by researchers and what are its most typical symptoms. Then, the problem of suicide was also discussed as the significant issue related to depression. It was described how people with suicidal tendencies perceive time and what emotions accompany them. These considerations constitute the background against which the profile of Edward Stachura was presented as a poet and prose writer who inscribed in the climate of depression. Further parts of the work were psycholinguistic analysis of Stachura’s literary texts, whose life was marked by a depressive illness and ended in a tragic way. The purpose of these considerations was to show the language of emotions in a state of emotional crisis emerging from the poet’s works. A great sense of the poet’s loneliness, problems in relations with others, difficult relationships with loved ones, feelings of exclusion, and mismatching with reality were described. The key condition often expressed in the poet’s works is existential emptiness with all its nuances. The artist’s language is extremely original, rich in terms of means of expression.

Artykuł poświęcono zagadnieniu różnych aspektów depresji. Opisano związki między depresją a przytłaczającym bólem egzystencji i smutkiem oraz powiązania smutku z cierpieniem psychicznym. Wskazano, w jaki sposób ujmowana jest depresja przez badaczy oraz jakie są jej najczęstsze objawy. Ponadto nawiązano do problematyki samobójstwa, która stanowi istotny objaw zaburzeń depresyjnych, oraz podjęto próbę odpowiedzi na pytania, w jaki sposób osoby z tendencjami samobójczymi postrzegają czas i jakie emocje im towarzyszą. Rozważania te stanowią tło, na którym zaprezentowano sylwetkę Edwarda Stachury jako poety i prozaika wpisującego się swoimi utworami w klimat depresji. Istotą artykułu jest koncentracja na psycholingwistycznej analizie tekstów literackich Stachury, którego życie naznaczone było chorobą depresyjną i zakończyło się tragicznie. Rozważania miały na celu pokazanie, jaki obraz języka emocji w stanie psychicznego kryzysu wyłania się z dzieł artysty. Opisano ogromne poczucie samotności poety, problemy w relacjach z innymi, trudne związki z osobami bliskimi, poczucie odosobnienia, niedopasowania do rzeczywistości. Kluczowym stanem często wyrażanym w dziełach poety jest pustka egzystencjalna ze wszelkimi jej niuansami. Język artysty jest niezwykle oryginalny i bogaty pod względem środków wyrazu.