Zarys ewolucji mianowania jako podstawy zatrudniania nauczycieli akademickich

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nauczyciele akademiccy zatrudniani byli na podstawie nominacji, która prowadziła do powstania publicznoprawnego stosunku służbowego. Tym samym nauczyciele akademiccy nie podlegali ustawodawstwu pracy, a ich status prawny w związku z wykonywaniem zawodu określały przepisy prawa administracyjnego. Ten model zatrudnienia nauczycieli akademickich ulegał stopniowej ewolucji, której efektem było wypieranie elementów charakterystycznych dla zatrudnienia administracyjnoprawnego rozwiązaniami typowymi dla prawa pracy. Jednym z obszarów przekształcania stosunków zatrudnienia w szkolnictwie wyższym było stopniowe ograniczanie mianowania jako podstawy nawiązania stosunków pracy z nauczycielami akademickimi w szkołach wyższych. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 2018 r. stanowią, że pracownicy zatrudnieni na podstawie nominacji przed wejściem w życie ustawy pozostają zatrudnieni w tej samej formie i na ten sam okres. Równocześnie jednak ustawodawca nie zastosował konstrukcji stosowanych przy okazji innych nowelizacji, których następstwem było ograniczanie pozaumownych stosunków pracy na rzecz zatrudnienia w oparciu o umowy o pracę. W rezultacie należy stwierdzić istnienie konstrukcyjnej luki w prawie, która powinna być wyeliminowana w drodze odpowiednich działań legislacyjnych.

After restoration of Poland’s independence academic teachers were employed on the basis of nomination instead of contract. This resulted with a public-law relationship of a service nature. Consequently, the academic teachers were not subject to labor-law legislation and their legal status, together with the specifics of their profession, was governed by administrative law. Such model of employment has gradually evolved and has been replaced eventually with solutions distinctive for labor law, instead of elements representative for administrative law. One of the components of such transformation in the employment regulations on higher education was gradual restricting of nomination as a way of appointing academic teachers. Introductory provisions to the Law on Higher Education and Science of 2018 constitute that employees appointed by nomination before he entry into force, remain employed in the same manner and period of time. However, lawmaker did not apply any legal measure usual for the process of another amendments, which in consequence limited non-contractual employment in favor of employment contract. As a result, the structural gap in the law has been created. Such a gap shall be eliminated by an appropriate legislation.