Nowe aspekty metodyczne projektowania serwisów map internetowych

W artykule wskazano na konieczność opracowania metodyki kartograficznej tworzenia internetowych serwisów map i geoportali. Obecnie brak jest zbioru wytycznych, do których powinni stosować się projektanci tego rodzaju produktów. Brak jest również świadomości potrzeby istnienia takich wytycznych wśród użytkowników, wykonawców i zamawiających. Opracowana metodyka mogłaby być narzędziem wspomagającym pracę zarówno profesjonalnych kartografów, ale również coraz liczniejszą grupę kartografów amatorów będących użytkownikami geoinformacyjnych serwisów społecznościowych. Powszechnie wykorzystywane przy tworzeniu „zwykłych” stron WWW wytyczne rzadko są brane pod uwagę podczas projektowania portali udostępniających dane przestrzenne. Autor przedstawia pogląd, że zgodność ze standardami W3C w zakresie kontrastu kolorów, użytej palety kolorów i czcionki powinna być również zachowana podczas budowy serwisów map. Stylistyka portalu (interfejsu) i stylistyka samej geokompozycji powinny być ze sobą zintegrowane i stanowić harmonijną całość. Coraz więcej serwisów map udostępnia funkcjonalność pozwalającą użytkownikowi na stworzenie własnej kompozycji kartograficznej. Możliwość jednoczesnego wyświetlenia wielu warstw informacyjnych bez merytorycznego wsparcia ze strony portalu, w rezultacie prowadzi do mało czytelnego przekazu informacji i wprowadza chaos w procesie percepcji. Należy spodziewać się, że użytkownicy geoportali będą oczekiwali bardziej zaawansowanych rozwiązań tj. bardziej sformalizowanych, które poprowadzą ich krok po kroku w procesie definiowania wizualizacji kartograficznej. Ciekawym, zdaniem autora, rozwiązaniem jest dostarczanie użytkownikowi wielu gotowych kompozycji tematycznych w przemyślany i celowy sposób prezentujących dane zagadnienie. Innym rozwiązaniem jest rozbudowanie funkcji dodawania nowych źródeł danych o mechanizmy badające zależności merytoryczne między wyświetlanymi warstwami informacyjnymi. Przedstawiony został pomysł kreatora geokompozycji, analizującego spójność modeli pojęciowych danych źródłowych. W artykule zaprezentowano wybrane techniki i metody znane w informatyce, których zastosowanie może uatrakcyjnić internetowy przekaz geoinformacji. Autor artykułu wskazuje wytyczne, które mogą w przyszłości stanowić elementy składowe metodyki projektowania serwisów internetowych zawierających mapę. Wydaje się to obecnie koniecznością, zarówno ze względu na zwiększające się wymagania użytkowników, jak i utrzymanie należytej roli kartografii we współczesnym świecie.

In the article, the necessity for elaborating cartographic methodology of creating Internet map services and geo-portals has been indicated. Presently there is no set of guidelines, which designers of such products should follow. There is also a lack of awareness among users and makers that these guidelines are at all necessary. The methodology could be a tool aiding the work of professional cartographers as well as the growing number of amateur cartographers using geo-informational community services. The guidelines commonly used in the creation of ‘ordinary’ WWWs are rarely taken into consideration in the making of portals providing access to spatial data. The author presents the opinion that adherence to W3C standards of color contrast, color palette and font should be also maintained when building map services. Portal style (interface) and geo-composition style should be integrated and form a harmonious whole. A growing number of map services supply a function which allows the users to create their own cartographic compositions. The possibility of simultaneous screening of many information layers without essential support of the portal, results in an unclear message and introduces chaos in the perception process. It should be anticipated that geo-portal users will require more advanced solutions, i.e. more formalized ones, which will guide them step by step through the process of defining a cartographic visualization. According to the author, an interesting solution is to provide the user with many ready-made thematic compositions presenting a given issue in a well-considered, focused way. Another solution is to expand the function of adding new data sources by mechanisms which examine content dependencies between screened information layers. The idea of making a geo-composition creator was presented, which would analyze the integrity of notion models of source data. Selected techniques and methods known in IT were presented, whose application may make Internet geomessage more attractive. The author of the article mentions guidelines which in the future may constitute elements of methodology of designing Internet services, including a map. This presently seems a necessity because of growing user demands and in order to ensure cartography its proper role in modern world.