Z problematyki generalizacji osadnictwa i sieci dróg na mapach przeglądowych - metodyka i narzędzia generalizacji. Część I

Rozwój systemów GIS spowodował istotne zmiany w sposobie redagowania i generalizacji danych przestrzennych. Z jednej strony pozwala na usprawnienie wielu czynności redakcyjnych, z drugiej skłania do "wypracowania nowego podejścia do metodologii kartografii, a więc ponownego rozwiązania problemów, które w tradycyjnej kartografii zostały już całkowicie lub w znacznym stopniu rozwiązane". Zbiór reguł dotyczący tradycyjnych metod opracowywania map, stanowiący dorobek wielu pokoleń kartografów, zawarty w formie opisowej w licznych publikacjach oraz pośrednio w samych mapach, bez wątpienia powinien zostać wykorzystany w kartografii komputerowej. Jednak wykorzystanie metodycznego dorobku tradycyjnej kartografii napotyka na wiele przeszkód. Z jednej strony są to trudności z uściśleniem wiedzy kartograficznej w celu jej zastosowania w środowisku komputerowym, co wynika z jej intuicyjnego i kontekstowego charakteru. Z drugiej zaś strony trudności wynikają z niedoskonałości istniejących narzędzi służących analizom i z samych systemów wspomagających proces generalizacji komputerowej, w których nadal w zbyt małym stopniu uwzględniana jest złożoność i kontekstowość tego procesu. Oba te problemy są przedmiotem rozważań niniejszego artykułu. Część pierwsza zawiera rozważania i analizy zmierzające do pozyskania i formalizacji wiedzy kartograficznej związanej z generalizacją opracowań małoskalowych. Część druga artykułu, która ukaże się w następnym numerze "Przeglądu" będzie dotyczyła implementacji i weryfikacji pozyskanej wiedzy kartograficznej w systemach GIS.

The development of GIS systems has resulted in essential changes in the way spatial data is edited and generalized. On the one hand it improves many editorial tasks, on the other induces 'the elaboration of a new approach to cartographic methodology, i.e. the necessity to again solve problems which in traditional cartography had already been solved, either totally or in a significant part'. The set of rules applied in traditional methods of map elaboration, constituting life's work of many generations of cartographers, described in numerous publications and indirectly in maps themselves, should without doubt be applied to computer cartography. However, there are many obstacles to the application of methodological output of traditional cartography. On the one hand there are difficulties with specifying cartographic knowledge in order to apply it in computer environment. This is brought about by its intuitive and contextual character. On the other hand, problems are caused by the imperfections of existing tools for analyses and by the systems aiding computer generalization themselves, which do not include the complexity and contextuality of the process in a sufficient way. Both of these problems are discussed in the article. The first part includes deliberations and analyses aimed at acquiring and formalizing cartographic knowledge connected to generalization of small scale maps. The second part, appearing in the next issue of quarterly will refer to the implementation and verification of acquired cartographic knowledge in GIS systems.