Czy cieniowanie analityczne może być sztuką? Rozważania na kanwie eksperymentu w programach ArcGIS i Surfer

Analityczne cieniowanie rzeźby terenu, zapoczątkowane pół wieku temu, mimo wielu prac teoretycznych i eksperymentalnych nie osiągnęło dotychczas jakości cieniowania tradycyjnego (ręcznego). W artykule omówiono zasady i główne czynniki wpływające na efekt cieniowania analitycznego. Podkreślono decydujące znaczenie numerycznego modelu terenu (NMT), w tym jego właściwej generalizacji, jako podstawy cieniowania. Eksperymentalne próby cieniowania w programach ArcGIS i Surfer, mające na celu sprawdzenie możliwości zawartych w nich algorytmów, pokazały znaczne podobieństwo uzyskanych rezultatów. We wnioskach autorzy próbują odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule artykułu. Ich zdaniem cieniowanie analityczne nie jest sztuką, ponieważ piękna wynikającego z artyzmu i doświadczenia kartografa nie udało się dotychczas osiągnąć za pomocą algorytmicznej formalizacji.

Despite numerous theoretical and experimental studies of analytical relief shading, devised about half a century ago, its quality has not yet reached the excellence of traditional (manual) shading. The paper discusses its basic principles and the main factors affecting the quality of shading. It also stresses the crucial importance of the digital terrain model used as the basis for shading as well as the proper generalization of the relief. Experiments with shading modules of ArcGIS and Surfer, aiming to explore the functionality of algorithms they employ, have demonstrated significant similarity of the results. In conclusion, the authors attempt to answer the question posted in the title of the article. In their view, analytical shading is not art because shading algorithms are incapable of producing the visually beautiful effects that an experienced cartographer with artistic talents can create.