Żydzi i judaizm w Dialogu z Żydem Tryfonem Justyna Męczennika

W polemice z marcjonizmem Justyn broni wartości Starego Testamentu dla chrześcijan nawet po przyjściu Chrystusa. Natomiast w jego spojrzeniu na judaizm widzimy bardzo zróżnicowane postawy. Z Prawa Mojżeszowego, które jest kodyfikacją prawa naturalnego, wydobywa zasady obowiązujące nadal chrześcijan i wszystkich ludzi. Natomiast elementy Prawa zapowiadające tajemnice Chrystusa i przepisy dane Żydom ze względy na zatwardziałość ich serca straciły na znaczeniu wraz z Jego przyjściem. W części Dialogu dotyczącej dyskusji na temat mesjańskiej i boskiej tożsamości Jezusa Justyn opiera się zasadniczo na interpretacji odpowiednich tekstów Starego Testamentu. Niekiedy tylko czyni złośliwe uwagi pod adresem Żydów, którzy nie uznali Jezusa za obiecanego Mesjasza i Syna Bożego, gdyż nie rozumieją Starego Testamentu i koncepcji „drugiego Boga”. Najbardziej antyżydowska jest ostatnia część Dialogu w której Justyn wyraźnie głosi teorię substytucji, że chrześcijanie są teraz nowym ludem Bożym, który zajął miejsce odrzuconego przez Boga Izraela. Wspólna wyznawcom judaizmu i chrześcijanom jest wiara w Boże objawienie zawarte w Starym Testamencie, różni zaś ich jego rozumienie i interpretacja.

  In the polemic with Marcionism, Justin defends the value of the Old Testament for Christians, even after the coming of Christ. In his attitude to Judaism we can find very different views. In the Mosaic Law, which is the codification of natural law,  Justin sees the rules which continue to be valuable not only for Christians but for all people. In the elements of the Mosaic Law heralding the mysteries of Christ and the rules given to Jews because of the hardness of their hearts they lost their significance along with the coming of Christ. In the second part of the Dialogue where there is the discussion regarding the messianic and divine identity of Jesus, Justin essentially bases his thesis on the interpretation of the relevant texts of the Old Testament. Sometimes he just makes a malicious remark about Jews who do not recognize Jesus as the promised Messiah and Son of God, because they do not understand the Old Testament and the concept of a “second God”. Most anti-Jewish part of the Dialogue is the last part where Justin clearly states the theory of substitution that Christians are now the new people of God who took the place of Israel rejected by God. The common element of Judaism and Christianity is the belief in God's revelation contained in the Old Testament; what instead makes a difference between these two religions is the understanding and interpretation of the Scriptures.

In seiner Polemik mit dem Marcionismus vereidigt Justin der Märtyrer den Wert des Alten Testamentes für die Christen auch nach der Ankunft Christi. In seiner Sicht des Judaismus sieht man aber differenzierte Haltungen. Aus dem mosaischen Recht, das eine Kodifizierung des Naturrechtes darstellt, holt er Prinzipien hervor, welche für Christen und alle Menschen immer noch gültig sind. Die Elemente des Rechts dagegen, welche die Geheimnisse Christi ankündigen sowie die Vorschriften, welche den Juden auf Grund von ihrer Hartherzigkeit gegeben worden waren, haben mit der Ankunft Christi ihre Bedeutung verloren. Im Teil des Dialogs, der sich auf die messianische und göttliche Identität Jesu bezieht, basiert Justin generell auf der Interpretation der entsprechenden Texte des Alten Testamentes. Nur manchmal macht er bissige Bemerkungen an die Adresse der Juden, die Jesus als den verheißenen Messias und Sohn Gottes nicht anerkannt haben, da sie das Alte Testament und das Konzept des "zweiten Gottes" nicht verstehen. Am meisten antijüdisch ist der letzte Teil des Dialogs, in dem Justin deutlich für die Theorie der Substitution plädiert, nach der die Christen jetzt das neue Volk Gottes sind, das die Stelle des von Gott verworfenen Israels angenommen hat. Gemeinsam für Juden und Christen ist der Glaube an die göttliche Offenbarung, enthalten im Alten Testament, wobei ihr jeweiliges Verständnis und Interpretation unterschiedlich sind.