Samodzielność prawotwórcza jednostek samorządu terytorialnego

Celem artykułu jest ukazanie istoty samodzielności prawotwórczej jednostek samorządu terytorialnego, scharakteryzowanie poszczególnych form prawnych, które przybierają ich formalne decyzje, oraz wyodrębnienie i zdefiniowanie – posługując się dorobkiem doktryny i orzecznictwem – poszczególnych kategorii aktów tworzonych przez organy samorządowe. Zastosowana metoda badawcza oparta została na analizie prawnoporównawczej oraz badaniach literaturowych, ocenie stanu prawnego istniejącego w zakresie omawianej problematyki, a także na analizie poglądów prezentowanych w nauce prawa administracyjnego oraz w orzecznictwie. Autorka zwraca uwagę, że ustawodawca przyznał organom samorządu terytorialnego dużą samodzielność prawotwórczą. Jej źródeł można doszukać się w Konstytucji RP, a w następnej kolejności w samorządowych ustawach ustrojowych. Unormowania te są dodatkowo wzmocnione przez przepisy Europejskiej karty samorządu lokalnego, stanowiącej o prawie społeczności lokalnych do pełnej swobody działania na swoim terytorium z poszanowaniem zasady legalizmu. Przypisanie przymiotu samodzielności jednostkom samorządowym zostało utrwalone również w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Z daleko idącą niezależnością samorządów mamy do czynienia w wielu dziedzinach ich działalności, jednak prawodawstwo wydaje się jedną z najistotniejszych. Akty prawne wyznaczają normy i reguły postepowania, gdyż wiążą określone grupy adresatów i wpływają na ich sytuację podmiotową: prawa i obowiązki.

The purpose of this paper is to highlight the essence of the law-making autonomy of local self-government units, to describe the various legal forms that their formal decisions take, as well as to distinguish and define – using the achievements of the doctrine and jurisprudence – the various categories of acts created by local government bodies. The research method used was based on comparative legal analysis and literature research, evaluation of the legal status existing in the field of the discussed issues, as well as on an analysis of views presented in the science of administrative law and in the case law. The author points out that the legislator has granted local self-government bodies a large degree of law-making independence. Its sources can be found in the Constitution of the Republic of Poland, and then in local government system acts. These norms are additionally strengthened by the provisions of the European Charter of Local Self-Government, which provide for the right of local communities to act freely on their territory while respecting the principle of legalism. The attribution of the quality of autonomy to local government units has also been consolidated in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal. The far-reaching independence of self-governments can be seen in many areas of their activity, but legislation seems to be one of the most important. Legal acts set the norms and rules of conduct, binding certain groups of addressees and affect their personal situation. in terms of their rights and obligations.