O prawie osób z niepełnosprawnością do ochrony przed dyskryminacją. Idea – jurysdykcja – rzeczywistość

Autor artykułu wyjaśnia znaczenie terminu „dys¬kryminacja”, odwołując się przede wszystkim do przepisów prawa, w tym do Konstytucji RP. Według art. 32 ust. 2 tego najważniejszego krajowego aktu prawnego nikt nie może być dyskryminowany w jakimkolwiek obszarze życia (publicznym, społecznym lub gospodarczym) z jakiejkolwiek przyczyny, po¬nieważ – jak zapisano z kolei w art. 30 ust. 1 – wszyscy są równi wobec prawa. Źródłem owej równości jest – co również podkreślono w Konstytucji RP (art. 30) – przyrodzona, niezby¬walna i nienaruszalna godność każdego człowieka. Owa god¬ność jest niezależna od jakichkolwiek cech, w tym najgłębszej nawet niepełnosprawności. Tak rozumiana godność traktowana jest w wielu dokumentach prawnych o międzynarodowym za¬sięgu jako etyczna przesłanka praw i wolności osób z niepełno¬sprawnością. Podobny status zajmuje w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych Organizacji Narodów Zjednoczo¬nych ratyfikowanej przez Polskę w 2012 roku. Od momentu ratyfikacji dokument ten jest elementem krajowego porządku prawnego, a zatem reguluje również kwestie równego trakto¬wania osób z niepełnosprawnością. Czy zawarte w nim regula-cje wpływają na rzeczywistą sytuację tej grupy osób odnośnie do dyskryminacji? Odpowiedzi dostarczają przytoczone przez autora wyniki badań.

The author of the article explains the meaning of the term discrimination, referring primarily to the provisions of law, including the Constitution of the Republic of Poland. According to Art. 32 sec. 2 of this most important national legal act, no one may be discriminated in any area of life (public, social or economic) for any reason, because – as provided in Art. 30 sec. 1 – all are equal before the law. The source of this equality is – as emphasized in the Constitution of the Republic of Poland (Art. 30) – the innate, inalienable and inviolable dignity of every person. This dignity is independent of any fea¬tures, including the disability. The dignity of a disabled person understood in this way is treated in many legal documents of international scope as an ethical premise of the rights and free¬doms. It has a similar status in the United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities, ratified by Poland in 2012. Since its ratification, this document has been part of the national legal order, and therefore also regulates the issue of equal treatment of persons with disabilities. Do the regulations contained therein affect the actual situation of this group of people with regard to discrimination? The answers have been provided by the author’s research results.