Administration – Regulatory or Mediating?

Mediation in the administrative procedure is a new institution that provides a chance for an improved perception of public administration, yet it also gives rise to a range of doubts. The latter spring chiefly, though not solely, from the nature of administrative control. The principles of the rule of law, objective law, and voluntary mediation, which may be taken an improper advantage of, contrary to the legislator’s intentions, are also identified as barriers. Analysis of the issue implies that administrative proceedings leave room for mediation. Whether it will fulfil expectations, however, largely depends on the attitudes of parties and administrative authorities, or their employees, to be precise, for whom mediation is undoubtedly both a processual and mental challenge. The introduction of mediation to the Code of Administrative Procedure is to be applauded, mainly from the perspective of inducing citizens’ trust in public authorities. Mediation may also prove an effective instrument of eliminating conflicts in administration and thus contribute to reducing the caseload to be heard by administrative courts. It is important, though, for this opportunity to be taken proper advantage of and for the transformation of administration from controlling to mediating and more friendly to subjects administered to continue. This is a trend that deserves to be followed not only in Polish but also other legislations.

Mediacja w procedurze administracyjnej jest nową instytucją, dającą szansę na bardziej przyjazne postrzeganie administracji publicznej, ale stwarzającą też wiele wątpliwości. Wynikają one przede wszystkim z charakteru władztwa administracyjnego organów administracji, ale nie tylko. Jako barierę wskazuje się bowiem także zasadę praworządności i prawdy obiektywnej oraz zasadę dobrowolności mediacji, która może zostać wykorzystana w niewłaściwy sposób, sprzeczny z założeniami ustawodawcy. Jak wynika z analizy tytułowego zagadnienia, w postępowaniu administracyjnym jest miejsce na mediację. Jednak to, czy spełni ona pokładane w niej nadzieje, zależy w dużej mierze od postawy stron i organów administracji, a właściwie jej pracowników, dla których mediacja stanowi niewątpliwie wyzwanie w płaszczyźnie nie tylko procesowej, lecz także mentalnościowej. Wprowadzenie mediacji do k.p.a. należy ocenić pozytywnie przede wszystkim w odniesieniu do realizacji zasady wzbudzania zaufania obywateli do władzy publicznej. Mediacja może też stanowić skuteczny instrument eliminowania konfliktów w administracji, a przez to również przyczynić się do ograniczenia liczby spraw wymagających rozpatrzenia przez sądy administracyjne. Ważne jednak, aby stworzona szansa została właściwie wykorzystana i aby nastąpiła dalsza transformacja charakteru administracji z władczej na mediacyjną, bardziej przyjazną podmiotom administrowanym. Jest to trend nie tylko polskiego ustawodawstwa, lecz także innych państw, za którym powinniśmy podążać.