The article focuses on the political and ideological evolution of Andrzej Micewski, with a particular study of the years 1945–1956. This journalist, initially associated with Tygodnik warszawski and Stronnictwo Pracy, made a connection with the group „Today and Tomorrow” after the fall of the independent Christian Democratic trend. Initially, he was a spokesman for the Catholic „third Road” there, but with time he became one of the most ardent supporters of „Catholic socialism” and ideologist of the „PAX” Association. His journalism fully supported the mainstream of official propaganda, expressing his enchantment with the system, incl. in assessing the internal and international situation, as well as in the context of the relationship between the state and the Church, in which he clearly stood on the side of the authorities repressing independent clergy. In 1956, however, he left PAX, founding the weekly magazine “For and Against” and co-creating the concept of a “non-partisan democratic left”. Its defeat probably caused him to believe that there were no prospects for ideological public activity. With time, his activities became more and more machiavellian, also he establishing cooperation with state security agencies. He was active in the “Znak” movement, trying unsuccessfully to build his own faction in it, and in the 1980s he collaborated with the Polish Episcopate and “Solidarity”. In the Third Polish Republic there was deputy to the Sejm, however, already expressing disappointment with political activity. His fascination with Prince Talleyrand was symbolic - it meant that he covered his opportunistic game with great ideas. Thus, he turned from an idealist, a believer in socialism, into a cynical official. He treated politics only as a zero-sum game, despite his excellent understanding of the arcana of politics, which he proved in his extensive historical journalism.
W artykule została poddana analizie polityczna i ideowa ewolucja Andrzeja Micewskiego, ze szczególnym uwzględnieniem lat 1945–1956. Publicysta ten, związany początkowo z „Tygodnikiem Warszawskim” oraz Stronnictwem Pracy, po upadku niezależnego nurtu chadeckiego nawiązał współpracę z grupą „Dziś i Jutro”. Początkowo był tam rzecznikiem katolickiej „trzeciej drogi”, z czasem jednak stał się jednym z najbardziej gorących zwolenników „katolickiego socjalizmu”, będąc czołowym ideologiem Stowarzyszenia „PAX”. Swą publicystyką w pełni wpisywał się w nurt oficjalnej propagandy, dając wyraz swojego uwiedzenia systemem, m.in. w ocenie sytuacji wewnętrznej i międzynarodowej, a także w kontekście relacji państwo–Kościół, w której to ostatniej kwestii ewidentnie stał po stronie władz represjonujących niezależnych duchownych. W 1956 r. opuścił jednak „PAX”, zakładając tygodnik „Za i Przeciw” i współtworząc koncepcję „bezpartyjnej lewicy demokratycznej”. Jej klęska rok później wywołała u niego prawdopodobnie przekonanie o braku perspektyw dla ideowej działalności publicznej. Z czasem stawał się w swych działaniach coraz bardziej machiaweliczny, nawiązując też współpracę z organami bezpieczeństwa państwa. Działał w ruchu „Znak”, starając się w nim, bezskutecznie, zbudować swoją własną frakcję, a w latach osiemdziesiątych był współpracownikiem Episkopatu Polski i „Solidarności”. W III RP był m.in. posłem na Sejm, wyrażając już jednak rozczarowanie do działalności politycznej. Jego fascynacja księciem Talleyrandem była symboliczna – oznaczała, że wielkimi koncepcjami przykrywał swoją oportunistyczną grę. Z idealisty, wierzącego w socjalizm, stał się zatem cynicznym graczem, traktującym politykę jedynie jako grę o sumie zerowej, pomimo doskonałego rozumienia arkanów polityki, czego dowodził swą obszerną publicystyką historyczną.
