Organizacja procesu rewitalizacji z użyciem metody Placemakingu na przykładzie projektu społecznej rewitalizacji Parku Świętopełka w Gdańsku

Opracowanie służy prezentacji przebiegu oraz wniosków wyciągniętych z realizacji projektu badawczo-wdrożeniowego: Społeczna rewitalizacja przestrzeni z wykorzystaniem strategii Placemakingu. Projekt realizowany był w 2015 r. przez Stowarzyszenie Inicjatywa Miasto w ramach programu Obywatele dla Demokracji, fi nansowanego z Funduszy EOG. Realizację projektu poprzedzały działania inicjujące, trwające od 2013 r. Celem strategicznym projektu było przeprowadzenie konsultacji społecznych, mających na celu opracowanie strategii przekształceń fragmentu przestrzeni publicznej niewielkiej wielkości (ok. 5000 m²) na terenie Gdańska. Postawioną hipotezą badawczą projektu było sprawdzenie skuteczności metody Placemakingu w polskich, trójmiejskich realiach społecznych. Dotyczyło to przede wszystkim: opracowania metod partycypacji publicznej, skutecznej identyfi kacji aktorów procesu partycypacji oraz sprawdzenie poziomu kompetencji społecznej mieszkańców do udziału w procesie partycypacji. Obszar problemowy wybrany do projektu to kwartał ulic mieszczący niewielki skwer miejski nazwany przez autorów projektu Parkiem Świętopełka. Teren ten mieści się w otoczeniu o istotnym znaczeniu kulturowym, znajduje się bowiem w centralnej części Głównego Miasta w Gdańsku. Metoda Placemakingu, której skuteczność miał sprawdzić projekt, znajduje coraz większe uznanie jako strategia przekształcania elementów przestrzeni publicznej. Wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych i czerpie z dorobku teoretycznego Jacobs oraz Whyte’a – działających w Nowym Jorku w drugiej połowie XX w. [Jacobs 2014; Whyte 1980]. Różnica w gęstości zdarzeń zachodzących w przestrzeni miejskiej Nowego Jorku, jak i wielu innych wielomilionowych miast, w których rozwija się Placemaking, charakteryzujące się znaczną liczbą użytkowników oraz różnice kulturowe między społecznością amerykańską a polską wymagają od polskich działaczy społecznych, projektantów i samorządów ostrożności w bezpośrednim kopiowaniu strategii Placemakingu bez dostosowania jej do lokalnych uwarunkowań. Dlatego zasadne zdaje się przeprowadzenie oceny skuteczności stosowania tej metody i określenie ram jej stosowania. W pracy skrótowo zostanie zaprezentowana idea Placemakingu jako metoda rewitalizacji przestrzeni (1), analiza przebiegu procesu rewitalizacji w Parku Świętopełka (2) oraz ocena skuteczności przyjętej strategii (3).

Article aims to present progress and conclusions after the implementation of project: Social revitalization of the space using Placemaking strategy. The Placemaking put a special emphasis on the social consequences of space redevelopment. Posed research hypothesis of the project was to test the efficacy of the method in Polish and especially Tri-city social reality. Placemaking method, the effectiveness of which the project tests, has increasing recognition in Poland as a strategy of transforming the elements of public space. Therefore it seems to be justified to assess the efficacy of this method and define the framework for its application. The analysis of the realisation of project leads to assumption that it is possible to use Placemaking strategy as means of reaching social consensus in the process of revitalization in Poland. But further research is certainly needed.