Scriptor ludens: strategia twórcza Wiktora Pielewina

The aim of this article is to assess the attitude of the contemporary Russian writer Viktor Pelevin towards readers and literary world in the context of the theses put forward by Johan Huizinga in his book Homo ludens. As the Dutch researcher points out in his paper, „Play is a culture's attribute, which precedes, accompanies, and penetrates it from the very beginning”. Pelevin, on the other hand, by concealing himself from readers and meticulously separating his personal and professional life, engages - in my opinion - in a peculiar game with his readers and critics, which I described by the expression used in the title: „scriptor ludens”.

Статья посвящена оценке отношения современного русского писателя Виктора Пелевина к читателям и литературной среде в контексте тезисов, выдвигаемых Йоханом Хёйзингой в его книге Homo ludens (Человек играющий). Голландский исследователь указывает в своей публикации, что „игра в культуре предстоит как некая заданная величина, предшествующая самой культуре, сопровождающая и пронизывающая ее от истоков”. В свою очередь Пелевин, скрываясь от читателей и тщательно разделяя личную жизнь и профессиональную деятельность, ведет своеобразную игру с читателями и критиками его творчества, которую я охарактеризовала вынесенным в название статьи понятием „scriptor ludens”.

Artykuł jest poświęcony ocenie postawy współczesnego rosyjskiego pisarza Wiktora Pielewina wobec czytelników i świata literackiego w kontekście tez stawianych przez Johana Huizingę w jego książce Homo ludens. Holenderski badacz wskazuje w swej publikacji, że „zabawa jest wielkością daną kulturze, egzystującą przed samą kulturą, towarzyszącą jej i przenikającą ją od samego początku”. Natomiast Pielewin skrywając własną osobę przed odbiorcami i skrzętnie oddzielając życie prywatne od zawodowego, prowadzi – w moim przekonaniu – swoistą grę z czytelnikami i krytykami jego twórczości, którą scharakteryzowałam zawartym w tytule określeniem „scriptor ludens”.