Prawne pojęcie whistleblowingu w przedsiębiorstwie w świetle projektu ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych

Nowa dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii (whistleblowing) wprowadza nowe, jednolite dla całej UE, zasady ochrony whistleblowerów w przedsiębiorstwie. Wymusza to wiele zmian w prawie krajowym. Za jeden z podstawowych obszarów działań dla zapewnienia ochrony przed korupcją i innymi tego typu niekorzystnymi zjawiskami w przedsiębiorstwie należy uznać prawną ochronę whistleblowerów na podstawie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Projektowana ustawa o odpowiedzialności zbiorowej ma za zadanie zastąpić w zasadzie martwe rozwiązania obecnej ustawy z 28.10.2002 r. o tym samym tytule. W tym celu konieczne jest doprecyzowanie w polskim prawie prawnych pojęć whistleblowingu i whistleblowera, zawartych w projekcie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary na tle regulacji prawnej Unii Europejskiej. Niezmiernie istotna jest odpowiedź na pytanie, czy nowy projekt ustawy krajowej spełnia standardy wyznaczone przez prawodawstwo Unii dla państw członkowskich. Podstawowym celem artykułu jest więc dokonanie oceny rozwiązań prawnych dotyczących whistleblowingu w przedsiębiorstwie, zawartych w projekcie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary oraz ochrony whistleblowerów pod rządami nowej dyrektywy unijnej 1937/2019.

The new directive of the European Parliament and Council on the protection of persons reporting cases of violation of the European Union law (whistleblowing) introduces new principles of whistleblower protection in enterprises, homogenous in the entire European Union. This forces many changes in the national law. Legal protection of whistleblowers based on the Act on Liability of Collective Entities should be considered as one of the basic areas of activity aimed at ensuring protection against corruption and other unfavourable phenomena of the kind in enterprises. The draft Act on collective liability is to replace the virtually dead solutions of the current Act of 28 October 2002 with the same title. For this purpose, it is necessary that the legal terms of "whistleblowing" and "whistleblower", contained in the draft of the Act on liability of collective entities for offences under the regulation of the European Union, be specified more clearly in the Polish law. Answering the question of whether the new draft of the national law meets the norms set out by the legislation of the European Union for the Member States is paramount. The main objective of the article is therefore to assess the legal solutions regarding whistleblowing in a company contained in the draft act on the liability of collective entities for criminal acts and the protection of whistleblower under the new EU directive 1937/2019.