An attempt to assess the impact of securities on the stable and safe operation of cooperative banks in Poland

Over the past 10 years, cooperative banks in Poland have significantly increased their share and changed the structure of financial instruments in their portfolio. Asset structure is key to both performance and risk resilience. There can be various reasons for increasing the share of noncredit current assets, including regulatory requirements, the need for revenues diversification or effective liquidity management, and the effects of such decisions depend on various factors, whether macroeconomic, sectoral or individual. The paper aims to assess the role of securities for the stable and safe operation of cooperative banks in Poland and to try to answer the question of whether these relations are similar to those in the commercial banking sector. The theoretical part of the paper includes a short definition overview related to the studied problem, i.e. identification of concepts related to the safety and stability of banks, financial instruments and the specificity of cooperative banks. In addition, an analysis was made of the regularities that can be encountered when shaping the optimal structure of assets in banks. To verify the research hypothesis about the positive impact of financial instruments on the stability of cooperative banks, a linear regression model was used. For measuring the stability the Z-Score indicator was adopted. The research period covered annualised monthly data for the period 12.2010–09.2021. Obtained results confirm the importance of the role played by financial instruments in building cooperative banks’ stability. The increase in the level of financial instruments had a beneficial effect on bank stability, but only when it took place in a smooth manner and, in addition, when their share in the asset structure was small.

Na przestrzeni ostatnich 10 lat banki spółdzielcze w Polsce znacząco zwiększyły udział i zmieniły strukturę instrumentów finansowych w portfelu swoich aktywów. Struktura aktywów ma kluczowe znaczenie zarówno dla osiąganych wyników, jak i odporności na ryzyko. Zwiększanie udziału pozakredytowych aktywów pracujących może wynikać z różnych powodów, w tym wymogów regulacyjnych, potrzebie dywersyfikacji przychodów czy efektywnego zarządzania płynnością, a skutki takich decyzji uzależnione są od różnych czynników, zarówno makroekonomicznych, jak i sektorowych czy indywidualnych. Celem artykułu jest ocena roli papierów wartościowych w stabilnym i bezpiecznym funkcjonowaniu banków spółdzielczych w Polsce oraz próba odpowiedzi na pytanie czy relacje te kształtowały się podobnie jak w sektorze banków komercyjnych. Prezentowane opracowanie w części teoretycznej zawiera krótki przegląd definicyjny związany z problemem badawczym, tj. zidentyfikowanie pojęć związanych z bezpieczeństwem i stabilnością banków, instrumentami finansowymi i specyfiką banków spółdzielczych. Ponadto dokonano analizy prawidłowości na jakie można napotkać przy kształtowaniu optymalnej struktury aktywów w bankach. W celu weryfikacji hipotezy badawczej o dodatnim wpływie instrumentów finansowych na stabilność banków spółdzielczych wykorzystano model regresji liniowej. Jako miernik stabilności przyjęto wskaźnik Z-Score. Okres badawczy obejmował zannualizowane dane miesięczne za okres 12.2010-09.2021. Uzyskane wyniki potwierdzają istotną rolę, jaką w budowaniu stabilności banków spółdzielczych odgrywały instrumenty finansowe. Wzrost poziomu instrumentów finansowych korzystnie wpływał na stabilność banków, jednakże tylko wtedy, kiedy odbywał się w sposób łagodny, a dodatkowo gdy ich udział w strukturze aktywów był niewielki.