Bunt kobiet w polskiej muzyce tradycyjnej i folkowej

Punktem wyjścia moich rozważań jest założenie, że muzyka może ucieleśniać polityczne poglądy, porządkować ludzkie rozumienie społeczeństwa i świata oraz stawać się polityczną ekspresją. W artykule poddaję analizie wybrane teksty pieśni z etnograficznych zbiorów Oskara Kolberga i współczesne polskie utwory folkowe. Mają one wspólny temat, który określam mianem buntu kobiet. Staram się pokazać, że pewna myśl feministyczna łączy współczesne działania polskich kobiet z doświadczeniami naszych przodkiń. Na podstawie przeprowadzonych analiz stawiam tezę, że muzyka ma moc nie tylko kreowania, ale także zmieniania porządków społecznych, często staje się też politycznym głosem uciśnionych – tych, którym głos odebrano, może być orężem walki, ale także sposobem radzenia sobie z trudną rzeczywistością. W konsekwencji dochodzę do wniosku, że to złączenie muzyki z polityką jest wartością uniwersalną i ponadczasową.

My assumption is that music can embody political views, organise the human understanding of society and the world, as well as become a political expression, that it has the power to create as well as change social orders. Music often becomes the political voice of the oppressed, whose voice cannot be heard otherwise. Music can be treated as a weapon, but also as a way of dealing with difficult reality. Moreover, I am deeply convinced that this combination of music and politics is a universal, timeless value. To prove this hypothesis, I analysed selected traditional lyrics taken from the ethnographic collections of Oskar Kolberg and contemporary Polish folk songs. They all share a common theme that I have identified as women’s rebellion. My aim is to show that certain feminist ideas connect contemporary actions of Polish women with the experiences of their female ancestors.